امیر رضازاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عظیم قاسم نژاد - استادیار گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
خدایار همتی - استادیار گروه باغبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کنگر فرنگی (Cynara Scolymus L.) یک گیاه دارویی مدیترانه ای است که به مناطق خشک و نیمه خشک با شوری بالا سازگاری نسبی دارد برگ کنگر فرنگی حاوی ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی بوده و از این نظر ارزشمند است در این آزمایش روند تغییرات فنل کل (اسپکتوفتومتر) و فعالیت آنتی اکسیدانی (روش DPPH) کنگر فرنگی تحت تنش شوری بررسی شد. این تحقیق با استفاده از دو رقم کنگر فرنگی و در دو فاز گلخانه ای (نمک طعام) و صحرای (مناطق شور) اجرا شد. در آزمایش گلدانی شوری در 5 سطح و در محدوده 1/5 تا 20/6 دسی زیمنس و در آزمایش صحرایی نیز در 6 سطح و در محدوده 1/3 تا 29 دسی زیمنس بود. نتایج نشان داد که فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره برگ به موازات افزایش شوری افزایش یافت. به طوری که بیشترین مقدار آن در شوری 29 (Ic50= 0.014mg/ml) و 20/6 (Ic50= 0.01 mg/ml) دسی زیمنس به ترتیب در مزرعه و گلخانه مشاهده شد. در شرایط شوری طبیعی فعالیت آنتی اکسیدانی ارقام مورد مطالعه به طور معنی داری متفاوت بود (0/627 و 0/724 به ترتیب در رقم گرین گلوب و محلی). شوری در هر دو آزمایش تاثیر معنی داری بر محتوای فنلی برگ ها داشت به طوری که در مزرعه محتوای فنلی تا شوری 3/5 دسی زیمنس و در گلخانه تا شوری 6/9 دسی زیمنس افزایش و سپس کاهش یافت. رقم فقط در آزمایش گلدانی تاثیر معنی داری بر میزان فنل کل داشت با توجه به داده های بدست آمده می توان بیان نمود که رابطه مستقیمی بین سطح شوری و پتانسیل آنتی اکسیدانی برگ وجود دارد . البته با توجه به بازدارندگی شوری در عملکرد بیومس ، تعیین سطح بهینه شوری برای حداکثر عملکرد و حداکثر پتانسیل آنتی اکسیدانی لازم است.

کنگر فرنگی، شوری ، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنل کل