زهرا زینلی مبارکه - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
حشمت امیدی - استادیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
حسنعلی نقدی بادی - استادیار پژوهش گروه کشت و توسعه پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی

استفاده از کودهای زیستی، به منظور کاهش مصرف کودهای شیمیایی و افزایش عملکرد گیاهان یک مسئله مهم در جهت حرکت به سوی کشاورزی پایدار می باشد به همین متظور و با هدف بررسی تاثیر کودهای زیستی نیتروکسین و بیوفسفر بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گاوزبان و امکان سنجی جایگزینی این کودها با کودهای شیمیایی در تولید این گیاه دارویی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی واقع در کیلومتر 55 اتوبان تهران - قزوین طی سال های 1388 و 1389 اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد عوامل این تحقیق عبارت بودند از : کودهای زیستی در سه سطح (شاهد، نیتروکسین و بیوفسفر به میزان 2 لیتر در هکتار) و کود شیمیایی در سه سطح (شاهد، 50% و 100 % نیار کودی) . نتایج نشان داد که افزایش کود شیمیایی تاثیر معنی داری بر روی صفات مورفولوژیک ارتفاع بوته و تعداد برگ در بوته نداشت ولی موجب ایجاد افزایش معنی داری (0/05>=P) در تعداد گل در بوته گردید سطوح مختلف کودهای زیستی نیز موجب ایجاد تفاوت معنی داری در صفات ارتفاع بوته و تعداد برگ در بوته نگردید ولی کود زیستی بیوفسفر تاثیر معنی داری (0/01>=P) در افزایش تعداد گل در بوته داشت میزان فنل اندام هوایی نیز تحت تاثیر معنی دار (0/01>=P) سطوح مختلف ک.د شیمیایی و کودهای زیستی قرار گرفت اثر متقابل این دو عامل تنها در میزان فنل اندام هوایی تفاوت معنی داری (0/01>=P) ایجاد کرد . بنابراین با توجه به نتایج آزمایش به نظر می رسد که استفاده از مجموعه کود شیمیایی و کودهای بیولوژیک (نیتروکسین و بیوفسفر) می تواند اهداف طرح را در بهبود تعدادی از صفات مورفولوژیک و کیفی گیاه گاوزبان (Borage) تامین نماید.

کود بیولوژیک، کود شیمیایی، گاوزبان، صفات مورفولوژیک و کیفی