اسماء مشایخی ساردویی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
محمد حسن شیرزادی - استاد دانشگاه عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
هرمزد نقوی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
محمدرضا کدوری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت

تغییرات شرایط اقلیمی ، افزایش تدریجی دمای کره زمین و کمبود آب موجب شده که به تدریج محصولات متحمل به خشکی در الگوی کشت جایگاه خاصی بیابند. زیره سبز یکی از این محصولات است. در شرایط آب و هوایی کرمان تا کنون تحقیقی صرفا به منظور تعیین تاریخ کاشت و تراکم مطلوب زیره سبز جهت حصول عملکرد مورد قبول انجام نگرفته است بدین منظور جهت بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه، درصد اسانس، تعداد چتر نابارور در بوته، ارتفاع و تعداد شاخه فرعی زیره سبز تحقیقی در سال 89-1388 در مزرعه تحقیقات کشاورزی کرمان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. فاکتور اول تاریخ کاشت در 4 سطح (15 بهمن ، 30 بهمن، 15 اسفند و 29 اسفند) و فاکتور دوم تراکم بوته در 3 سطح (44، 96، 148 بوته در متر مربع) بود. فاصله بین ردیف ثابت (20 سانتیمتر) و تراکم از طریق فواصل روی ردیف ها (6، 4، 2/7 سانتیمتر) تنظیم شد. نتایج نشان داد تاخیر در تاریخ کاشت باعث کاهش عملکرد دانه، درصد اسانس، تعداد چتر نابارور در بوته و ارتفاع گیاه شد در حالیکه بر تعداد شاخه فرعی تاثیر معنی داری نداشت. با افزایش تراکم بوته عملکرد دانه، ارتفاع و تعداد چتر نابارور در بوته افزایش و تعداد شاخه فرعی کاهش یافت و تاثیر معنی داری بر درصد اسانس نداشت در بین صفات مورد بررسی اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم بوته تنها بر عملکرد دانه و ارتفاع گیاه معنی دار شد. بالاترین عملکرد دانه زیره سبز در تاریخ کاشت اول (15 بهمن) و تراکم سوم (148 بوته) معادل 787/86 کیلوگرم در هکتار بدست آمد.

زیره سبز،تاریخ کاشت ، تراکم بوته، درصد اسانس