مریم مکی زاده تفتی - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه تبریز و کارشناس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
محمدرضا چایی چی - عضو هیئت علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

در این تحقیق اثر منابع مختلف نیتروژن بر رشد و عملکرد گیاه دارویی مرزه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل کود شیمیایی اوره، کود زیستی(مخلوطی از دو باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) و تلفیق کود زیستی با 50 درصد کود شیمیایی و شاهد (بدون کود) بود. نتایج نشان داد وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک سرشاخه گلدار گیاه مرزه تحت تاثیر تیمارهای مختلف کود نیتروژن قرار گرفت به طوریکه بالاترین وزن خشک اندام هوایی (3957 کیلوگرم در هکتار) و وزن خشک سرشاخه گلدار (1499 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کاربرد کود زیستی به همراه 50 درصد کود شیمیایی مشاهده شد . کاربرد کود شیمیایی اوره و کاربرد کود زیستی آزوسپیریلوم و ازتوباکتر نیز سبب افزایش معنی دار وزن خشک سرشاخه گلدار مرزه نسبت به شاهد شد هرچند بین کاربرد کود شیمیایی و کود زیستی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتایج نشان داد ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی گیاه نیز تحت تاثیر منابع مختلف نیتروژن قرار گرفت و بالاترین میزان این صفات مربوط به کاربرد کود زیستی به همراه 50 درصد کود شیمیایی بود. نتایج نشان داد منابع مختلف نیتروژن بر رشد و عملکرد گیاه مرزه تاثیر معنی داری داشته و برای تولید ماده خشک بیشتر باید کود نیتروژن به شکل زیستی یا شیمیایی مصرف شود. که علت آن نقش نیتروژن در افزایش تولید ماده خشک و افزایش طول دوره رشد می باشد همچنین نتایج نشان داد بجای مصرف مداوم کود شیمیایی می توان با استفاده بهینه از نهاده های زیستی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی ناشی از مصرف کود شیمیایی نیتروژنی اوره گام برداشت.

آزوسپیریلوم، ازتوباکتر، مرزه، کود زیستی