علی نخ زری مقدم - استادیار گروه تولیدات گیاهی اکولوژی گیاهان زراعی
علی جهانگیری - دانشجوی کارشناسی تولیدات گیاهی

تنش های محیطی از مهمترین عوامل کاهش دهنده عملکرد گیاهان زراعی در دنیا محسوب می شوند یکی از این تنش ها تنش شوری است که به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک که کشور ما نیز در این مناطق قرار دارد. خسارت زیادی به گیاهان زراعی وارد می کند گیاهان دارویی نیز مانند گیاهان زراعی نسبت به تنش شوری حساس می باشند اما حساسیت این گیاهان بیش از گیاهان زراعی است به منظور بررسی تاثیر شوری بر درصد و سرعت جوانه زنی گیاهان دارویی، آزمایشی گلخانه ای در تابستان 1389 در اصفهان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. در این آزمایش چهار سطح شوری 0، 0/3، 0/9 و 1/5 درصد نمک و سه گیاه دارویی مرزه، ریحان و بادرنجبویه مورد بررسی قرار گرفتند نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی در سطح شوری صفر اتفاق افتاد با افزایش درصد شوری، درصد جوانه زنی کاهش یافت به طوری که در غلظت 1/5 درصد نمک هیچکدام از گیاهان تا روز نوزدهم جوانه نزدند. حساسیت ریحان به شوری حداقل بود. این گیاه حداکثر جوانه زنی را در روزهای دوم و سوم داشت و تا روز پنجم بیش از 70 درصد دانه ها جوانه زدند. حداکثر جوانه زنی مرزه در روزهای سوم و چهارم اتفاق افتاد و بادرنجبویه حداکثر جوانه زنی را در روزهای پنجم تا هفتم داشت حساسیت بادرنجبویه به شوری حداکثر بود به طوری که تا روز نوزدهم فقط 2/5 درصد بذرها جوانه زدند. در این گیاه تا روز چهارم هیچ بذری جوانه نزد. سرعت جوانه زنی گیاه ریحان نیز بیش از دو گیاه دیگر بود. گیاه بادرنجبویه حداقل سرعت جوانه زنی را داشت.

تنش شوری، جوانه زنی، مرزه، ریحان، بادرنجبویه