علی محمد اسعدی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی کرمانشاه
اصغر خشنود یزدی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی کرمانشاه

شناخت گیاهان دارویی بومی کشور و یا گیاهان سازگار با شرایط اقلیمی ایران از لحاظ عوامل مختلف محیطی و غیر محیطی که در استقرار و بهره گیری هر چه بیشتر از عرصه مراتع دخیل هستند جهت بررسی امکان کشت و تولید آنها در سطوح وسیع جزء اولین گام هایی است که می تواند برای تولید انبوه این گیاهان برداشته شود . مطالعات بوم شناختی از جمله تحقیقات کاربردی و بنیادی در مدیریت استفاده از گیاهان است. زرین گیاه با نام علمی Dracocephalum kotschyi یکی از گیاهان دارویی و معطر است که از آن در کاهش تب ، درد مفاصل و روماتیسم و به عنوان ضد التهاب و التیام دهنده زخم استفاده می شود . در برگ های آن ترکیبی به نام Spinal-z وجود دارد که در درمان سرطان کاربرد دارد. این تحقیق به منظور بررسی نیازهای اکولوژیکی این گونه دارویی در رویشگاه های خراسان شمالی و معرفی آن برای اهلی کردن و کشت انبوه در اراضی زراعی و استفاده در صنایع دارویی انجام شد. مشخصات اقلیمی ، زمین شناسی ، تیپ رویشگاه، گیاهان همراه، اندازه گیری متغیرهای رویشی و تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک برای گیاه در رویشگاه آن انجام گرفت نتایج نشان داد تیپ رویشگاه چای چوپان - علف بره است و بیش از 58 گونه گیاهی همراه این گونه دیده می شود با توجه به پراکنش این گیاه در شیب جهت های شمالی و شمال غربی حضور این گونه می تواند متاثر از میزان رطوبت موجود در خاک بوده باشد که به دلیل کاهش زاویه تابش نور خورشید و حرارت کمتر خاک و محیط بیشتر در خاک باقی مانده است . میانگین پوشش تاجی و تراکم زرین گیاه در منطقه به ترتیب 0/122 درصد و 361 بوته در هکتار بود. این گونه در خاک های بسیار کم عمق با بافت لومی و واکنش قلیایی و در اقلیم نیمه خشک سرد با بارندگی متوسط سالیانه 320 میلی متر و دمای متوسط سالیلنه 10/22 درجه سانتی گراد رویش مناسبی دارد.

نیازهای اکولوژیکی، زرین گیاه، خراسان شمالی