عاطفه سعیدی - دانشکده علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گلستان
زهرا علی اکبریان - دانشکده علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گلستان
ملیحه نادری - دانشکده علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گلستان
امیر قائمی - دانشکده علوم پزشکی و خدمات درمانی استان گلستان

طب سنتی چینی (TCM) با قدمتی حدود 5 هزار سال موفقیت های زیادی در پزشکی به اثبات رسانیده است بررسی اثربخشی عصاره گیاه خوشاریزه با نام علمی (Echinophora platyloba) بر روی تعدادی از درماتوفیت های پوستی و نیز قارچ کاندیدا آلبیکانس انجام گردید این گیاه بومی منطقه مدیترانه و در مناطقی از شهر کرد و اصفهان نیز دیده شده است این گیاه متعلق به خانواده چتریان بوده و گیاه چیده شده در فصل رویش به روش پرکولاسیون عصاره هیدروالکلی به دست آمد روش مورد مطالعه Agar Diution Method بود آنگاه رقت های 0-35-50-150 و 250 میلی گرم در میلی لیتر از عصاره گرفته شده به محیط کشت اضافه شد قارچ های مورد نظر را تهیه و در مجاورت رقت های فوق قرار داده و پس از 21 روز در محیط کشت رویت شد و نتاایج ثبت گردید نتایج نشان می دهد که تریکوفیتون شوئن لاینی و تریکوفیتن ورو کوزوم و کاندیدا آلبیکانس در تمام رقت ها حساس بوده و رشد نکردند تریکوفیتن روبروم و میکروسپوروم ژیپسئوم در تمام رقت ها مقاوم بوده و رشد کردند. تریفوتون منتاگروفایتیس ، میکروسپوروم کانیس و اپیدرموفیتون فلوکوزوم فقط در رقت 250 میلی گرم در میلی لیتر حساس و در بقیه رقت ها مقاوم هستند از برگ های اسانس این گیاه از قدیم در درمان و التیام زخم های دهان مورد استفاده قرار می گرفت. ولی امروزه مشاهده شده است که اسانس این گیاه دارای اثرات ضد باکتریایی، ضد ویروسی و ضد قارچی بسیار قوی می باشند و هیچگونه عارضه جانبی یا اثر سمی در استفاده از این گیاه گزارش نشده است. یافته ها اثبات نمود که تریکوفیتون شوئن لاینی و تریکوفیتن ورو کوزوم و کاندیدا البیکانس در تمام رقت ها حساس بوده و رشد نکردند. تریکوفیتن روبروم و میکروسپوروم ژیپسئوم در تمام رقت ها مقاوم بوده و رشد کردند. تریفیوتن منتاگروفایتیس ، میکروسپوروم کانیس و اپیدرموفیتون فلوکوزوم فقط در رقت 250 میلی گرم در میلی لیتر حساس و در بقیه رقت ها مقاوم بوده اند. تریکوفیتون ویولاسئوم در رقت های 35 و 50 مقاوم ولی با افزایش غلظت عصاره حساس بود. مقاومت این دو قارچ در برابر داروهای شیمیایی نیز مشاهده شده و در درمان این بیماری ها پزشکان را با مشکل مواجه کرده است استفاده از این گیاه در درمان بیماری های انسانی گزارش نشده است تاکنون شواهد علمی درباره اثرات فارماکولوژی گیاه بر روی بیماری های قارچی انسانی گزارشی نشده است ولی بر اساس نتایج به دست آمده از اثر ضد قارچی این گیاه می توان برای درمان بیماری های پوستی ناشی از تعدادی از قارچ ها استفاده کرد اگرچه این آزمایش در محیط کشت انجام شده است.

خوشاریزه، نام علمی (Echinophora platyloba)، روش پرکولاسیون