نواز خرازیان - دانشگاه شهرکرد دانشکده علوم گروه زیست شناسی
سمیه زمانی شورآبی - دانشگاه پیام نور اصفهان - دانشکده علوم
مهدی یوسفی - دانشگاه پیام نور اصفهان - دانشکده علوم

جنس L. Nepeta متعلق به خانواده Lamiaceae حاوی 300 گونه درآسیا و اروپا و 75 گونه در ایران می باشد که 39 گونه آن آندم کی ایرانگزارش شده است. این جنس به علت داشتن ویژگیهای دارویی متعددو وجود تنوع ریخت شناسی گسترده به عنوان کیی از ذخایر ژنت کیی باارزش در کشور ایران معرفی می گردد. لذا در این تحقیق به منظور بررسیتنوع کاریوتیپی موجود در بین گونه های جنس 5 ،Nepeta گونه و10 جمعیت متعلق به بخشهای Spartonepeta Briq، SchizocalyxPojark و Micronepeta (Boiss.) Rech . از رویشگاههای مختلفناحیه زاگرس جمع آوری و با استفاده از تقسیم متافاز میتوز مریستمریشه، عدد کرومزومی و کاریوتیپ آنها مورد بررسی قرار گرفت. گونههای مورد بررسی در این تحقیق شامل . N. glomerulosa sppcarmanica (Bornm.) Rech., N. juncea spp. desertorum.Bornm., N. daenensis Boiss., N. pungens (Bunge) Benthو N. fissa C. A. Mey می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه چنیننشان می دهد که عدد کرومزومی در این جنس از تنوع بالایی برخور داراست، به طوری که سطوح پلوئیدی گونه های مورد بررسی دیپلوئید وتتراپلوئید، عدد کروموزومی 32 ، 26 ، 22 ، 18 = n2 و عدد پایه کروموزومیx=8 ،9 ،11 ،13 می باشد که برای اولین بار از ایران گزارش می شود.نتایج حاصل از مطالعه کاریوتیپی نیز نشانگر وجود تنوع کروموزومی دربین گونه های جنس Nepeta است به طوری که اغلب کروموزومهایمتاسنتر کی ) M, m ( و ساب متاسنتر کی ) sm ( مشاهده می گردد و اندازهکروموزومها از 7/ 0 تا 8/ 2 م کیرومتر متغیر می باشد. تغ ییرات مشاهدهشده در عدد پایه کروموزومی و کاریوتیپ این تاکسون حاکی از وجودمکانیسمهای اختصاصی تنوع گونه ای است.

کرومزوم، کاریوتیپ، Nepeta L. Lamiaceae