فریدون مقدس نژاد - استادیار دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
امیر مدرس - کارشناس ارشد راه و ترابری،دانشگاه صنعتی امیرکبیر

خاکهای ماسه ای و ریزدانه بخش عمده ای از خاکهای شمال کشور را تشکیل می دهند. تورم در اثر جذب رطوبت یکی از ویژگیها ی قابل توجه در خاکهای ریزدانه که از نوع رسی با دامنه خمیر ی بالا هستند، می باشد. خاکهای ماسه ای در مناطق ساحلی که به ماسه ساحلی معرفند، در اثر اشباع شدن، افزایش حجم قابل توجهی دارند، که این مورد برای روسازی خطر ساز خواهد بود. در این تحقیق اثر اعمال سیمان ضد آب به عنوان یک تثبیت کننده جدید برعملکرد این دونوع خاک در اثر جذب رطوبت، با اثرات سیمان نوع 2 و آهک مورد بررسی قرارگرفته است. سیمان ضد آب ترکیبی مشابه سیمان پرتلند معمولی دارد. جهت تولید این سیمان در زمان آسیاب کردن کلینکر سیمان، 1 الی 2 درصد اسید چرب به آن اضافه می شود. در اثر این تغییر، دوام سیمان در برابر رطوبت بالا رفته و در مدت زمان طولانی تری هیدراته می گردد. بنابراین می توان این سیمان را همانند مصالح سنگی در کنار مسیرراه ریه کرد و در زمان اجرا با خاک بستر یا مصالح سنگی مورد نظر مخلوط و دربدنه راه به کار گرفت. با توجه به آنکه CBR یکی از پارامتر های مهم در محاسبه ضخات لایه ها در روسازی می باشد، جهت بررسی اثرات این مواد از آزمایش CBR به روش اشباع همراه با اندازه گیری مقدار تورم استفاده شده و نتایج آن با مقادیر CBR خشک مقایسه شده است. نتایج نشان می دهند که اثرات سیمان ضد آب و نوع 2 بر مقدار CBR و درصد تورم هردو خاک مورد مطالعه مطلوب می باشد ولی آهک تنها برای تثبیت خاک کشاورزی مناسب است .

تثبیت خاک، ماسه بادی، خاک کشاورزی ، سیمان ضد آب، CBR ،درصد تورم