پرویز عبدی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

ایجاد تمدنها در حاشیه رودخانه ها، اهمیت انجام مجموعه ای از اقدامات مهندسی برای بهره برداری بهتر از منابع رودخانه ای و نیز برای محافظت از مستحدثات ساحلی اعم از تاسیسات مسکونی، شهری، صنعتی و کشاورزی، در مقابل حمله آب و طغیان رودخانه ها را به همراه داشته است. بررسی اقتصادی و اجتماعی عملیات مهندسی رودخانه راهکاری خوبی برای ارزیابی عملکرد اینگونه طرحهاست. بر این اساس در این تحقیق به ارزیابی اقتصادی و اجتماعی عملیات مهندسی رودخانه در استان زنجان پرداخاه می شود. برای انجام این تحقیق بعد از جمع آوری داده های فنی، اطلاعات و گزارشهای موجود، اقدام به انجام پیمایش صحرایی گردیده و برای ارزیابی آثار اقتصادی و اجتماعی عملیات مهندسی اجراء شده اقدام به پر کردن پرسشنامه های تهیه شده برای این منظور گرید. در نهایت با جمع بندی اطلاعات بدست آمده از این فرمها اقدام به انجام تجزیه و تحلیلهای لازم و استخراج نتایج شد. بر اساس نتایج بدست آمده، از نظر اجتماعی نزدیک به 100 درصد بهره برداران منطقه از اجرای عملیات ساماندهی انجام شده راضی بوده و آن را یکی از فعالیتهای مفید و مناسب داشته و حاضر به مشارکت همه جانبه در اجراء و نگهداری از آنها می باشند که این کار از طریق ایجاد شرکتهای تعاونیهای کشاورزی و منابع طبیعی قابل انجام می باشد. از نظر اقتصادی، با اجرای عملیات مهندسی رودخانه در استان زنجان در حدود 33725 هکتاراز اراضی حاشیه رودخانه حفاظت شده و در حدود 580 هکتار اراضی جدید احیاء شده که مورد بهره برداری کشاورزی منطقه قرار گرفته که درآمدی در حدود 686 میلیارد ریال خواهد داشت. پس در حدود 10396 فرصت شغلی جدید از این طریق ایجاد می شود. شاخص نسبت سود به هزینه محاسبه شده برای این عملیات 2/5 بوده که نشان دهنده توجیه پذیری و پویایی اقتصادی آنها می باشد. بطور کلی در یک جمع بندی می توان گفت عملیات مهندسی رودخانه اجرایی در سطح استان زنجان دارای عملکرد اجتماعی و اقتصادی مناسبی بوده است.

ارزیابی اقتصادی و اجتماعی ، مهندسی رودخانه ، حفاظت و بازیافت اراضی ، استان زنجان