بابک ابراهیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ ، دانشگاه شهید باهنر ، کرمان
کوروش شهریار - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، متالوژی و نفت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
رضا رحمان نژاد - استادیار دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه شهید باهنر، کرمان

امروزه فضاهای زیرزمینی به عنوان یکی از اجزای مهم و ضروری جوامع پیشرفته، دارای طیف کاربردی بسیار گسترده و فراوانی می باشد. که از موارد استفاده انها در قطارهای شهری، آزاد راهها انبارهای ذخیره مهمات، انتقال فاضلابها و … می توان نام برد. گذشت زمان و تجربه نشان داده که میران آسیب ناشی از زلزله بر روی سازه های زیر زمینی نسبت به سازه های سطحی کمتر بوده، ولی می توان به مواردی نیز اشاره کرد که نیروی زلزله باعث وارد آمدن صدمات جبران ناپذیری به این فضاها گشته است. زلزله های مهیب کوبه ژاپن 1995، شی – چی تایوان 1999 ، و کوجاعلی ترکیه 1999، در ردیف این زلزله های مخرب قرار دارند (1). بنابراین طراحی و مقاوم سازی این سازه ها در برابر بارهای زلزله جزء اهداف اصلی مهندسین طراح آنها قرار دارد. این مقاله به صورت موردی، با معرفی روش تحلیلی Penzien2000، به عنوان یکی از مهمترین روشهای طراحی لرزه ای برای تونل های دایروی، از آن برای تحلیل پایداری نگهداری متروی تبریز استفاده کرده است. این روش بر پایه جابجایی و تغییر شکل ها قرار دارد و میزان بار ناشی از زلزله را بر این اساس برآورد می کند. همچنین نتایج حاصل از این روش با نتایج حاصل از روش عددی المان محدود مقایسه شده که نزدیکی آمار و ارقام به دست آمده از هر دوی این روشها نشانگر دقت بالای روش تحلیلی خواهد بود.

مترو ، طراحی لرزه ای ، نگهداری ، روش تحلیلی Penzien 2000 ، روش FEM ، اندرکنش سازه