مجتبی عسکری - کارشناس ارشد مکانیک سنگ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
حمیدرضا محمدی - کارشناس ارشد مکانیک سنگ، دانشگاه شهید باهنر، کرمان

در تحلیل پایداری تونل همواره عدم قطعیت هایی وجود دارند که عمدتا ناشی از عدم قطعیت موجود درپردازش خصوصیات توده سنگ و خاک می باشد؛ بنابراین انتخاب یک عدد برای پارامترها نمی تواند رفتار خاک یا سنگ را کاملا بیان کند، به منظور اعمال این عدم قطعیت ها در محاسبات تحلیل پایداری و طراحی تونل، استفاده از تکنیک های احتمالاتی مثال روش مونت کارلو و لاتین هیپرکیوب رونق خاصی یافته است. اصول کلی اینروشها برآورد تابع چگالی احتمال فاکتور ایمنی و سپس محاسبه احتمال شکست با توجه به آن است. در این تحقیق به معرفی روشهای فوق با استفاده از نرم افزار Rocsupport پرداخته می شود. همچنین به منظور درک بهتر، تونل حمل و نقل معدن همکار با استفاده از روشهای احتمالاتی تحلیل شده است. مشخص شده است که میزان همگرایی تونل قبل از نصب نگهداری برابر با % 2/36 می باشد که با نصب نگهداری قاب فلزی به %1/1 کاهش می یابد، در این حالت احتمال شکست نیز برابر با %8/1 تعیین می شود. حساسیت پذیری فاکتور ایمنی نسبت به پارامتر های مختلف بررسی شده است و نتایج نشان میدهد که به ترتیب شعاع تونل، تنش برجا و مقاومت تک محوره سنگ بیشترین تاثیر را بر پایداری تونل دارند.

احتمال شکست ، متغیر تصادفی ، انحراف معیار و تابع چگالی احتمال