اعظم غزنوی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
رضا دادمهر - استادیار گروه آب، دانشگاه ارومیه، ارومیه

محدودیت منابع آب و هزینه های هنگفت احداث تاسیسات آبی جدید، لزوم بهره برداری بهینه از سیستم های مخازن فعلی در کشور را تشدید می کند. در این راستا، مدیریت کارا وبهره برداری شایسته از امکانات موجود، دارای اهمیت می باشد. این امر، در دوره های کمبود آب و در مناطق مستعد خشکسالی و به خاطر تخصیص و ترخیص رقابتی آب، از نقطه نظر مدیریت بهره برداری اهمیت ویژه ای را پیدا می کند. در تحقیق حاضر، برنامه بهینه بهره برداری آب از مخزن سد ارس با هدف حداقل نمودن کمبود رهاسازی مخزن از مقدار مشخص آب مورد تقاضا، تهیه شده است. برنامه بهینه مورد نظر ازکد وزبان کامپیوتری GAMS که متعلق به بانک جهانی است، بهره می گیرد.نتایج حاصله بیانگر این است که با اعمال تدابیر تعیین شده توسط مدل، ضمن بهینه سازی عملکرد بهره برداری مخزن، آب مورد نیاز پایین دست تامین می شود. همچنین از طریق برنامه تخصیص بهینه آب از سد انحرافی میل – مغان، مقدار بهینه آب تخصیص یافته به هر کدام از مصارف، با هدف افزایش منافع، مشخص می گردند. در این راستا منحنی فرمان بهره برداری سد ارس، ماههای حداقل و حداکثر ذخیره در مخزن سد ارس و بهره برداری بهینه آب در پایین دست سد ارس از نتایج کار حاضر می باشند.

مدیریت بهیه بهره برداری مخازن آب ، تخصیص ، ترخیص ، GAMS