علی نورزاد - استادیار دانشگاه صنعت آب و برق
محسن روحانی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران
رضا ملکی - کارشناس شرکت ساحل
محمد حسن بازیار

باتوجه به تاثیر پدیده تراوش و رگاب در افزایش احتمال خرابی و کاهش راندمان سدهای خاکی ، ضروری است با انجام تحلیل قابلیت اطمینان، سطح ایمنی سدها ارزیابی گردد. در روش سنتی با تغییر عدم قطعیت ها در هریک از پارامترهای ورودی ضریب اطمینان ثابت می ماند، حال آنکه در واقع عدم قطعیت طرح علاوه بر تاثیر از موقعیت قرارگیری هر پارامتر در فرمو ل ها و روابط، به میزان عدم قطعیت آن پارامترها نیز وابسته است. با محاسبه قابلیت اطمینان یک طر ح این عدم قطعیت ها به میزان تاثیر خود در روابط و فرمو ل ها، به نتیجه طرح منتقل می شود. با توجه به عدم قطعیت موجود برای تحلیل پدیده تراوش در سدها، بحث استفاده از تحلیل قابلیت اطمینان، ضروری می باشد. با مطالعه تاریخچه ای در مورد استفاده از روشهای قابلیت اطمینان در ژئوتکنیک و بخصوص برای پدیده تراوش و جوشش در سدها، نیاز به تحقیق در این بحث ها جدی به نظر می رسد. روش های مختلفی برای تحلیل قابلیت اطمینان مطرح می باشد که می توان شبیه سازی مونت کارلو، تخمین نقطه رزنبلوس برای ممانهای آماری، تعیین ممانهای آماری بر مبنای تقریب سری تیلور را ذکر نمود. با ارزیابی نتایج این تحلیل ها می توان گفت که سد در چه سطح از ایمنی قرار دارد و مقدار احتمال وقوع پدیده نامناسب چقدرمی باشد. برای انجام این تحقیق سد چاه نیمه 4 که در استان سیستان و بلوچستان واقع شده است، به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. این سد از 15 متر می باشد. در این مورد ابتدا به بررسی مد خرابی تراوش و رگاب پرداخته، سپس توزیع احتمالی / نوع خاکی بطول 15250 متر و ارتفاع 5 پارامترهای دخیل در آنها با توجه به نتایج آزمایش های صحرایی ترسیم شده است. با استفاده از شبیه سازی مونت کارلو و تحلیل تکراری با نرم افزار المان محدود ، احتمال وقو ع پدیده رگاب در نقاط بحرانی سد و مقدار محتمل حجم نشت وگرادیان های خروجی در نقاط مختلف سد تعیین گردیده است . با بررسی نتایج بدست آمده بنظر می رسد که قابلیت اطمینان سد نسبت به پدیده رگاب بسیار بالا بوده و سد از این جهت ایمن پیش بینی می شود.

ایمنی، رگاب، تحلیل قابلیت اطمینان، شبیه‌سازی مونت‌کارلو، عدم قطعیت