محمد صادق سرزعیم - کارشناس مطالعات آبیاری و زهکشی، کرج، مهندسین مشاور آب خاک تهران
بهنام نقیب زاده - کارشناس دفتر توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی، سازمان مدیریت منابع آب
شهریار عادلی نوری - کارشناس دفتر توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی، معاونت آب و خاک وزارت جهاد ک
تامارا دولتی - کارشناس مطالعات آبیاری و زهکشی، کرج، مهندسین مشاور آب خاک تهران

یکی از مهمترین مشکلات موجود در اجرای پروژ ههای آبیاری و زهکشی مسئله ارضی و تملک اراضی برای اجرای عملیات عمرانی می باشد به طوری که این مسئله در ساخت کانالها و زهکشها، یکی از عمده ترین و شایع ترین معضلات بوده و اکثر پروژ ههای عمرانی در بخش آب به آن مبتلا هستند. عملیات اجرایی شبک ههای آبیاری و زهکشی به صورت غیر متمرکز و خطی انجام می شود، عدم تملک کامل اراضی مانع تداوم عملیات اجرایی شده و معمولا احداث شبک هها را با وقفه مواجه م یکند. وابستگی ذاتی کشاورزان به زمین از یک سو و افزایش قیمت زمین پس از اجرای شبک ههای آبیاری و زهکشی، رقاب تهای محلی وپراکندگی مالکیت از سوی دیگر عواملی هستند که موجب عدم تمایل کشاورزان به واگذاری زمین برای احداث و توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی می شود. همچنین در برخی موارد اجرای پروژ ههای ملی علاوه بر مردم از طرف موسسات و سازمانها و نهادهای دولتی نظیر منابع طبیعی، میراث فرهنگی، مراکز نظامی، شرکت نفت و گاز و،.. با مشکل مواجه می شود. این مسئله در شبک ههای فرعی ماهیت دیگری می یابد و با تغییر نظام تولید و جابجایی مرزهای مالکیت ابعاد پیچیده تر و مشکل تری می یابد. در این مقاله تلاش شده ضمن بررسی روند مسئله ارضی در پروژ هها، ابعاد مختلف مشکلات تملک اراضی از نظر حقوقی، اجتماعی و اقتصادی بررسی شود، همچنین تبعات ناشی از تاخیر در تملک اراضی تعدادی از پروژ ههای در دست اجرا، شامل شبکه های اصلی آبیاری و زهکشی و پروژه های تغذیه مصنوعی مورد کنکاش قرار گرفته و در زمینه احداث شبک ههای فرعی نیز به پاره ای از مسایل مهم آن اشاراتی صورت گیرد

نقشه استملاک– مالک – یکپارچه سازی– قوانین– استملاک