فاطمه الهیان - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
انوشه الهیان - کارشناس ارشد مهندسی فناوریا طلاعات
مرتضی قربانی مقدم - دانشجوی دکتری هوش مصنوعی دانشگاه پوترا مالزی

در آموزه های دینی و عرفانی اسلام، همه ی پدیده های هستی دارای حیات و تسبیح گوی آفریدگار هستند که اگر بر اثرتهذیب نفس مجاری درون انسان به عالم غیب باز و گشوده گردد میتواند مناجات اجزای عالم وجود را بشنود. در گستره-ی فرهنگ پر محتوای اسلامی، بزرگان ادب فارسی در آثار خویش با لطافت و زیبایی در قالب ابیات و داستان و تمثیلهایی به هوشمندی تمامی موجودات هستی اشاره کرده اند. این مقاله تلاشی است در جهت شاخص کردن سخنان وتعابیر آن بزرگان در این مورد. که در این میان حکیم سنایی، شیخ فرید الدین عطار، مولانا جلال الدین مولوی و حکیمنظامی گنجوی سروده های ارزشمندی در این باره داشته اند.

هوشمندی، تسبیح موجودات، هستی، قرآن، مولوی