داود احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران
زهرا میرزایی - کارشناسی ارشد دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران

شهر ری دارای ترکیب فکری و مذهبی خاصی بود و برخلاف قم، شهر همسایه اش که یک دست شیعه بود از تنوع خاصی برخورداربود. شیعیان( امامیه، زیدیه، اسماعیلیه) و اهل سنت(حنفیه و شافعیه) و مذاهب فکری چون کرامیه، بادنجانیه، معتزله، اشاعره،ماتریدیه و... فرقه های فکری این شهر را در قرن چهارم هجری تشکیل می دادند. حکومت آل بویه در دوره مورد بحث با گرایشهایشیعی، شاخه ای از حکومت خود در ناحیه جبال را با مرکزیت ری ایجاد کرده بود. حمایت های حکام و وزرای این دولت از علماء، ازجمله عالمان علوم عقلی از ویژگی های آنهاست. یکی از عوامل مهم ورود مذهب معتزله به ری گذشته از اهمیت یافتن این شهر از نظرعلمی، حمایتهای صاحب بن عباد از این فرقه بود. از این رو بود که قاضی عبدالجبار معتزلی دعوت صاحب را پذیرفت و به ری شدرحال کرد و زمینه ساز رشد مذهب معتزله و تالیف آثاری با رویکرد معتزلی و تشکیل مجالس تدریس این مذهب در ری گردید.نویسنده این مقاله بر آن است تا به بررسی زمینه های ورود مذهب معتزله و روابط معتزلیان با سایر فرقه های فکری ساکن ری و نقشحکومت آل بویه در پیشرفت این مذهب بپردازد.

ری، صاحب بن عباد، معتزله، تعاملات علمی