لیلا زلیخائی سیار - دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
کریم نادری مهدیی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا
مرجان سپه پناه - دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا

هدف اصلی این تحقیق بررسی راهکارهای بهینهسازی مدیریت پایدار آب کشاورزی در استان همدان میباشد که به شیوه پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کارشناسان و متخصصان حوزه آب شهرستان همدان تشکیل میدهند که از مجموع این گروه 95 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدهاند. روایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات کارشناسان مسائل آب و اساتید دانشگاهی، بررسی و تایید گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار آن 0/79 محاسبه گردید که نشاندهنده پایایی ابزار سنجش تحقیق است. در بخش تجزیه و تحلیل دادهها از روش تحلیل عاملی به منظور دستیابی به عوامل کلیدی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از دیدگاه کارشناسان جلوگیری از حفر بیرویه چاههای جدید ، اصلاح نظام کنونی قیمت گذاری آب و تصویب قوانین موثر در زمینه بهرهبرداری بهینه از منابع آبی از مهمترین راهکارهای مدیریت منابع آب میباشد. همچنین با استفاده از نتایج تحلیل عاملی این راهکارها در چهار عامل دستهبندی شدند. راهکار اول که با توجه به متغیرهای تشکیل دهنده آن، راهکار قانونی-سیاستگذاری نام گرفت و با تبیین 18/62 درصد از واریانس به عنوان مهمترین راهکار معرفی شد. راهکار قانونی - سیاستگذاری به همراه راهکارهای اقتصادی-مالی، راهکارهای فنی-مدیریتی و راهکارهای آموزشی-ترویجی در مجموع 54/71 درصد از واریانس کل متغیرها را تبیین مینمایند.

بخش کشاورزی، منابع آب، مدیریت پایدار آب، همدان