حامد صفاری - عضو هیئت علمی بخش مهندسی عمران دانشگاه شهید باهنر کرمان
منصور ترابی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران -گرایش سازه

در این مقاله ابتدا وضعیت آسیب پذیری 224 واحد ساختمان مسکونی قبل از وقوع زلزله در شهر بم مورد ارزیابی کیفی و کمی قرار گرفته است. ارزیابی کیفی بر اساس شاخص های معرفی شده در مراجع دیگر انجام شده و جهت ارزیابی کمی مدل تحلیلی مناسبی معرفی شده است. سپس آسیب های وارده بر اثر زلزله پنجم دیماه بر این ساختمان بررسی و با شاخصهای آسیب پذیری ارائه شده در مراجع دیگر مورد بحث قرار گرفته است. برای مدلسازی تحلیل رفتار شناژ و دیوار از مدل میانقاب استفاده شده است. در این مدل عملکرد دیوار ترک خورده همانند عضو قطری در قاب تشکیل شده از شناژهای افقی و قائم درنظر گرفته شده که ابعاد آن با استفاده از دستورالعمل آئین نامه FEMA بدست امده است. برای کنترل صحت ابعاد ارائه شده توسط دستورالعمل FEMA مدلهای تحلیلی اجزا محدود غیرخطی با استفاده از نرم افزار ANSYS ایجاد گردیده و نشان داده شده که استفاده از دستورالعمل FEMA از دقت قابل قبولی برخوردار است. عملکرد و سقف انعطاف پذیر(طاق ضربی) و سقف صلب(سیستم تیرچه بلوک) نیز مدلسازی شده است. نتایج حاصل از طیف زلزله بم ایجاد مکانیزم های برشی و خمشی در شناژها برای هر دو سیستم را نشان داده است. برای کنترل عملکرد واقعی سازه ها و تطبیق آن با مدل ارائه شده نتایج حاصله از مشاهدات عینی در ساختمانها آسیب دیده در اثر زلزله پنجم دیماه با مدلهای تحلیلی مقایسه گردیده است در نهایت برای انجام مقاوم سازی و استفاده مجدد از سازه های آسیب دیده راهکارهایی ارائه شده است. خلاصه راهکارها شامل موارد زیر می باشد. تقویت اجزایی که ممکن است عملکرد نامناسبی در زلزله های بعدی داشته باشند(جلوگیری از پرتاب دیوارهای محصور به شناژها به خارج از صفحه)؛ افزودن اجزای مقاوم اضافی به سازه(دیوارهای برشی بتن مسلح و پرکننده های میانقابی بتن مسلح) ؛ مهار تیغه ها و نماها؛ تکمیل مسیر انتقال بار(صلب کردن سقف برخی از بلوکها)

مصالح بنایی ، آسیب پذیری ، بهسازی ، میانقاب