محمد فمیمی نیا - عضو هیئت هلمی و سرپرست دفتر پژوهش و ارتباط با صنعت دانشگاه علوم پزشکی ق

تاسیسات فاضلاب از مجموعه تاسیسات زیربنایی است که از یک طرف هزینه و مشکلات احداث و راهبری آن در مقایسه با سایر تاسیسات زیربنایی نظیر آب، برق، گاز و تلفن بیشتر است و از طرف دیگر مدیریت آن نیز به لحاظ ارتباط نزدیک این تاسیسات با سلامتی ، بهداشت و آسایش افراد جامعه و حفاظت ازمحیط زیست از اهمیت ویژه و بالایی برخوردار است. تخریب تاسیسات فاضلاب در هنگام وقوع بلایای طبیعی مثل زلزله علاوه بر خسارات اقتصادی موجب بروز مخاطرات بهداشتی و اخلال در امداد و کمک رسانی خواهد شد. از این رو کارگیری ضوابط و استانداردهای ویژه در انتخاب ، طراحی و اجرای بخش های مختلف تاسیسات فاضلاب اعم از لوله کشی داخل ساختمان اتصالات ، انشعابات، شبکه جمع آوری و خطوط انتقال و تصفیه خانه به منظور تامین حداکثر ایمنی و مقاومت در برابرحوادث غیر مترقبه نظیر زلزله خصوصا در مناطق با خطر زلزله بالا و آسیب پذیر امری ضروری او اجتناب ناپذیر است. آنچه در رابطه مقابله با خطرات زلزله در تاسیسات فاضلاب مطرح است انتخاب و ساخت سیستمی است که در کنار سایر مزایای فنی و اقتصادی به کارگرفته شده و مقاومت در برابر خصوصیات زلزله خیزی منطقه در مرحله امداد و بازسازی نیز استفاده از آن با کمترین دشواری میسر باشد. مدریت اصولی و صحیح فاضلاب در مناطق زلزله خیز در سه مرحله جدای قبل ازوقوع زلزله ، مرحله امداد و مرحله بازسازی و نوسازی مطرح می شود. به منظور پیشگیری ازتخریب و مقاومت تاسیسات فاضلاب در برابر خطرات زلزله باید تمهیدات لازم در انتخاب نوع سیستم جع آوری و فرایند تصفیه ، شیوه طراحی ، انتخاب نوع و جنس مصالح ، متعلقات و تجهیزات مورد استفاده و ساخت تاسیسات اندیشیده شود. علاوه بر این در مرحله امداد نیز لازم است ضمن مشخص کردن نقاط آسیب دیده سیستم اقدامات اضطراری نظیر ساخت تاسیسات موقت جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب به مورد اجرا گذارده شود. در دوره بازسازی و نوسازی نیز به بررسی دقیق وضعیت تاسیسات برآورد میزان دقیق خسارات وارده، تدوین برنامه تعمیر یا بازسازی و راه اندازی مجدد سیستم پرداخته می شود. در این مقاله به طور مفصل اقدامات لازم در هر سه مرحله فوق الذکر تشریح شده است.

مهندسی فاضلاب ، مناطق زلزله خیز ، بهداشت محیط