سیدمحمد فرید آستانه - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی گروه مهندسی عمران دان

[توضیح سیویلیکا: به دلیل عدم درج تصاویر در متن مقاله، امکان خرید فایل اصل مقاله از پایگاه سیویلیکا حذف شد] در شرایط عادی آزمایشگاهی مدلسازی تنشهای موثر واقعی جز از طریق سازه با ابعاد و اندازههای واقعی آن بسیار مشکل و در اکثر موارد غیر ممکن می باشد، با ساخت مدلهای آزمایشگاهی با مقیاس کوچکتر از سازه های واقعی و اعمال شتاب ثقلی بزرگتر از شتاب جاذبه زمین بوسیله چرخاندن در سانتریفوژ می توان تنشهای موثر نزدیک به واقعیت را در داخل مدل فیزیکی تحت آزمایش شبیه سازی نمود. در این تحقیق رفتار دینامیکی سدهای خاکی اشباع تحت اثر بارهای دینامیکی مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف اصلی بررسی پدیده روانگرایی در توده های ماسه ای تشکیل دهنده بدنه سدها و فاکتورهای تاثیرگذار بر آن بود. چندین مدل فیزیکی اشباع از سدهای همگن و غیرهمگن که به وسائل اندازه گیری شتاب، فشار اب منفذی، و تغییر مکان مجهز شده بودند تحت تاثیر بارهای شبیه به زلزله در سانتریفوژ قرار گرفتند . در بعضی از آزمایشها افزایش فشار آب منفذی در برخی نقاط به میزانی بود که روانگرایی خاک را باعث شود. به محض وقوع روانگرایی در خاک نشانه هایی دال بر حرکت ناگهانی آن و عدم قابلیت انتقال نیرو در نواحی روان شده توسط شتاب سنجها و تغییر مکان سنجهای نصب شده در آن نقاط ثبت گردید با استفاده از نتایج حاصله برخی از پارامترهای موثر در قابلیت روانگرایی خاک از قبیل دانسیته آن نوع سد و بزرگی و فرکانس بارهای دینامیکی وارده مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند.