پروین عزیزی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله - دانشکده پرستاری

هر یک از حوادث و بلایای طبیعی , موجب بروز تغییرات نا مطلوب در وضعیت تغذیه ج امعه و کمبود مـواد غـذایی مـی شود . محتمل ترین نتایج حاصل از حوادث غیرمترقبه عبارت است از آشفتگی و از هم گسیختگی سرویسهای ارتبـاطی , نقلیـه , تغییر وتحول در فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی و در نتیجه حتی در مواقعی که ذخایر مواد غذایی بقـدرکافی موجـود میباشـد ممکن است بعل ت بی نظمی و از هم پاشیدگی دستگاهها؛ دسترسی به این مواد امکان پذیر نباشـد . چنـین شـرایطی در کوتـاه مدت می تواند بسیار حساس بوده و موجب بحرانهای دراز مدت گردد . در طی چند روز اولیه پس ازوقوع حادثـه بـا توجـه بـه نامشخص بودن میزان خسارات وارده , اختلال دربرقراری ارتبا طات و افزایش تعداد مجروحین و مصدومین , یکی از اقداماتی کـه درکنار سایراقدامات بهداشتی و پزشکی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد تامین غـذا و آب شـامیدنی سـالم و کـافی مـردم منطقه می باشد . روش تحقیق : این مطالعه بصورت مروری از طریق جستجو در اینترنت و بررسی مطالعات و تجربیات کشورهای حادثه خیز انجام شده است . یافته ها : نتایج و یافته های حاصل از اقدامات انجام شده توسط سازمانهای بین المللی نظیر WHO FAO و ص لیب سرخ جهانی درکشورهای مختلف جهان بویژه قاره آسیا بیانگر این نکتـه اسـت کـه در شـرایط بحرانـی , تـامین حداقل 1600-2000 کیلوکالری در روز و برای هر فرد به هر شکل ممکن ونیز تامین 2-3 لیترآب سالم برای هر نفرضـروری مـی با شد .( حداقل کالری روزانه موردنیاز درکودکان زیـر 5 سـال 1706 کیلـو کـالری , در کودکـان و نوجوانـان 6-17 سـال 1602 کیلوکالری و در زنان باردار و شیرده 2008 کیلوکالری می باشد ). برای رفع احتیاج در کوتاه مدت و برای حدود یک هفته و یا بیشتر , یک جیره اضطراری به میزان 1700 کیلوکالری باعث پیشگیری ازکمبودهای شدیدتغذیه ای می گـردد . بـه عنـوان یـک اقدام فوری در امداد رسانی , مواد غذایی در دسترس باید در بین گروههایی که در معرض خطـر بیـشتر قـرار دارنـد بـه مقـادیر کافی 3-4) کیلو گرم برای هر نفر ) توزیع گردد . گروههای آسیب پذیرباید علاوه بر جیره اساسی , موادغذایی مکمـل نیـز دریافـت نمایند . در این گروه ؛کودکان زیر 5 سال که بسرعت رشد نموده و ممکن است سوتغذیه در آنان آسیب هـای دائمـی و جبـران ناپذیری ایجاد نماید و همچنین زنان باردار و شیرده که نیاز به موادمغذی بیشتری دارند را باید مورد توجه ویژه قرارداد . اولین گام در تعیین برنامه امداد رسانی مواد غذایی , دستیابی به ذخایرموادغذایی موجود , برآورد میزان نیازغذایی جمعیت آسیب دیده , محاسبه جیره روزانه مورد احتیاج گروه جمعیتی و بالاخره ثبت وضعیت تغذیه ای آنان میباشد . به منظور محاسبه ترکیب سهمیه روزانه رعایت نکات زیر ضروری می باشد : جیره تحویلی باید حتی المقدور به نحو ساده ای قابل نگهداری باشد . جهت تسهیل در انبارداری و توزیع باید از موادغذایی فاسد نشدنی و کم حجم اسـتفاده نمـود . جـایگز ینی اقـلام موادغـذایی در گروههای مختلف باید مجاز باشد . بحث ونتیجه گیری : موضوعی که مدیریت بحـران بایـد قبـل از وقـوع شـرایط بحـران بـه آن بپردازد , مسئله سازماندهی ومشخص نمودن عناصرموظف درارائه خـدمات ( تـامین , نگهـداری وتوزیـع موادغـذایی ) و نیزآمـوزش نیروی انسانی مرتبط می باش د . بطور کلی جمع آوری داده های مورد نیاز برای پردازش اطلاعـات توسـط مـدیریت موادغـذایی ضرورت دارد . از اهم داده ها می توان به موارد ذیل اشاره نمود : برآوردجمعیت مورد نظـر بـرای ارائـه خـدمات - بـرآورد احتمـالی کودکان شیرخوار - شرایط آب و هوائی و اقلیمی منطقه - اعلام عادات غذا یی جامعه به اهداکنندگان - امکانات موجـود قابـل بهـره برداری از نظر محل نگهداری و امکانات سرماساز ( ثابت و سیار )- نیروی انسانی آگاه در زمینه موادغذایی - پـردازش و تبـدیل ایـن داده ها به اطلاعات باید توسط مدیریت موادغذایی در شرایط بحران انجام پذیرد . آنچه مسلم است کمکهای دولت ومجامع بـین المللی و مردم باید براساس بازخورد مدیریت بحران به عوامل و ارگانهـای یـاری رسـان باشـد تـا ارسـال و دریافـت موادغـذایی متناسب با نیاز و شرایط نگهداری و توزیع انجام پـذیرد . در ایـن مقالـه بـا توجـه بـه ابعـاد مختلـف مـدیریت غـذایی ( برنامـه ر یزی , برآورد , تامین , نگهداری و توزیع موادغذایی موردنیاز , تجهیزات وامکانـات لازم و ...) راهکارهـای پیـشنهادی در مـورد تغذیـه مناسب و مطلوب آسیب دیدگان در شرایط بحران ارائه گردیده است .