علی غنجال - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله پژوهشکده طب رزمی مرکز تحقیقات بهداری در
منیره متقی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله پژوهشکده طب رزمی مرکز تحقیقات بهداری در
علیرضا عباسی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله پژوهشکده طب رزمی مرکز تحقیقات بهداری در

بحران، یعنی عدم انطباق بین نیازها و منابع در یک مقطع خاص زمانی، که نتیجه بروز یک اتفاق غیرعادی و پیش بینی نـشده طبیعی و غیرطبیعی همچون زلزله، سیل، طوفان، جنگ و .... می باشد . معمولاً در اثر بـروز ایـن حـوادث بعلـت پاشـیده شـدن نظامات موجود در جامعه، انطباق بین نیازها و منابع نیز بهم خورده و امکان پاسخگویی به آنها دچار اختلال می گردد کـه خـود این بهم ریختگی مشکلات دیگری را بدنبال خواهد داشت و در آن مقطع خاص معمولاً با مجموعه ای از بحران ها روبرو خـواهیم شد، لذا شاید استفاده از لفظ ب حران ها و ابعاد مختلف آن صحیح تر باشد . در شرایط بحرانـی ممکـن اسـت یـک جامعـه از ابعـاد مختلفی دچار بحران شود که هدف این مقاله اشاره ای گذرا به این ابعاد است و مدیریت بحران نیـز هـدفش برگردانـدن دوبـاره تعادل بین منابع و نیازها و کنترل و رفع حالت بحرانی در ابعاد مخت لف آن می باشد و برای انجام اینکار معمولاً از 3 وسیله مهـم استفاده می کند که عبارتند از : -1 افزایش منابع، -2 کاهش نیازها، -3 فرماندهی بحران . ابعـاد بحـران در یـک جامعـه هنگـام پیش آمدهای طبیعی و غیر طبیعی عبارتند از : -1 بحران در مدیریت کنترل کننده بحران -2 بحرا ن در آسیب بـه سـازه هـای حیاتی مانند بیمارستان ها و مراکز درمانی، مراکز امدادی مانند : آتش نشانی و اورژانس های مختلف، مراکـز نیروهـای انتظـامی، مخابرات و فضاهای عمومی مانند پارک ها، مساجد، ورزشگاه ها و .... -3 بحران در اطلاع رسانی -4 بحران -5 بحران در تخلیـه و توزیع صحیح کمک های ارسالی -6 بحران در عدم وجود مهارت های ویژه -7 بحران در مسیرهای مواصلاتی . -8 بحران در امکان و اعزام مجروحین، -9 بحران اسکان بازماندگان پس از -10 بحران تدفین اجساد این بحث و نحوه شناسایی و دفن و جلوگیری از شیوع بیماریهای همه گیر -11 بحران در عد م هماهنگی نیروهای عمـل کننـده -12 بحـران زنـان، دختـران و کودکـان بـی سرپرست -13 بحران امور بهداشتی و شبکه های آبرسانی و جمع آوری فاضلاب -14 بحران در شبکه های سـوخت . -15 بحـران در شبکه های مخابراتی . -16 بحران در انتقال نیرو . موارد قید شده، ابعاد عمومی و اصلی بحران در حوادث غیرمترقبه مـی باشـد که در اصل مقاله بدان ها پرداخته شده است .