حمیده میری - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمود شاهسواری - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور مرکز الیگودرز،
داریوش خسروی - کارشناس بانک کشاورزی شهرستان الیگودرز
سیدروح الله موسوی - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان –واحد علوم و تحقیقات –دانشگاه آزاد اسلامی–تهران – ایران

برای حصول عملکرد بالاتر باید تراکم علفهای هرز را کاهش داد. با وجود پیشرفت علم و ساخت انواع علفکش ها ، علف های هرز خود را با شرایط تطبیق می دهند و به ویژه در سالهای اخیر نسبت بهعلفکش ها مقاومت نشان می دهند ، به این ترتیب مبارزه شیمیایی با علف های هرز دشوارتر از قبل شده است. از سوی دیگرضرورت کاهش هزینه نهاده های کشاورزی و افزایش نگرانی در مورد اثرات سوء ناشیاز مصرف علفکش ها بر محیط زیست موجب گردیده است که محققان در جستجوی روشهایی برای کاهش مصرف علفکشها باشند. از پتانسیل آللوپاتی در تحقیقات برای یافتن علفکش های طبیعی نیز میتوان استفاده نمود. این ترکیبات اختصاصی تر عمل می کنند و نسبت به علفکش های مصنوعی موجود اثر مخرب کمتری در محیط دارند. زیره سبز یکی از گیاهان دارای خاصیت آللوپاتی است که از عصاره یابقایای آن در زمین می توان جهت کنترل علفهای هرز استفاده نمود. مواد آللوشیمیایی ممکن است در هر بخش گیاه موجود باشند، مثلا ممکن است در برگها، گلها، ریشه، میوه، ساقه بذور و جوانه ها حضورداشته باشند و در شرایط مناسب به میزان کافی به محیط همسایه مجاور (عموما ریشه) انتشار یابند و بسته به نوع ماده، اثر متفاوتی بر روی گیاه متحمل ایجاد کنند. این مواد عموما ترکیبات ثانویه گیاهانهستند که نقش فیزیولوژیکی مهمی برای ادامه حیات ندارند. نحوه آزاد سازی مواد آللوشیمیایی بصورت آبشویی، تجزیه بقایای گیاهی، تراوش های ریشه و دانه گرده می باشد. آللوپاتی شامل تولید متابولیسمهای ثانویه توسط گیاهان، میکروارگانیسم ها، ویروسها و قارچها است که رشد و توسعه سیستم های بیولوژیک را تحت تأثیر قرار می دهد. اثرات آللوپاتیک ممکن است بر رقابت بر سر منابع اثر گذارد. در بسیاری از گونه های گیاهی با تولید و انتشار مواد شیمیایی جاذب، محرکها و بازدارنده ها، تولید تحت تأثیر قرار می گیرد. در مجموع به نظر می رسد استفاده از گیاهان دگرآسیب برای جلوگیری از علفهای هرز می تواند بسیار موفق تر از کاربرد این گیاهان برای تضعیف علفهای هرز در طی فصل زراعی باشد.

آللوپاتی، محرکها، علف هرز، دگرآسیب، بقایای گیاهی