مصطفی دین محمدی - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه زنجان
امیر جباری - استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه زنجان
فهمیده قربانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان

با توجه به کارکردهای نظام بانکی، آشکار است که صنعت بانکداری نقش مهمی را در رشد اقتصادی جوامع ایفا می کند. از سوی دیگر بانک یک بنگاه اقتصادی است و هدف هر بنگاه اقتصادی کسب سود می باشد، لذا بانک ها با انجام فعالیت های اصلی خود (خلق پول، واسطه گری مالی، پرداخت های بانکی، امکانات تأمین اعتبار برای تجارت خارجی و ... ) همواره به فکر سوددهی بیشتر هستند و می خواهند منابع مالی به سوی اهداف پرسود سوق داده شود. لذا بررسی عوامل مؤثر بر سوددهی بانکها جهت گسترش بازار مالی و رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه قصد بر این است که تأثیر عوامل کلان اقتصادی و دوره های رونق و رکود بر سود بانک های دولتی و خصوصی در ایران طی دوره 1384-92 موردبررسی قرار گیرد. در این مطالعه با استفاده از مدل داده های پانل و روش پانل پویا (GMM) و نرم افزارهای Stata و Eviwews6 به بررسی این رابطه پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که در دوره موردبررسی، سود بانکها در دوره های رونق کاهش و در دوره های رکود افزایش یافته است. همچنین تورم و متغیر موهومی مالکیت بانک ها ازلحاظ آماری معنی دار نیستند و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی رابطه مثبت و معنی دار و نرخ رشد سرمایه گذاری در دوره قبل و جاری رابطه منفی و معنی دار با سود بانکی دارند.

سود بانک ها، بانک های دولتی و خصوصی، مدل داده های پنل، روش GMM