محمد اصلانیان بناب - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده فنی ، دانشگاه ارومیه
علی دنیوی - استادیار ، دانشکده فنی ، دانشگاه ارومیه

همواره مهمترین مساله برای شرکتها سود بیشتر و کاهش هزینه ها می باشد . با استفاده از کنترل کیفیت که باعث افزایش کیفیت و مرغوبیت محصول ، همچنین کاهش قطعات معیوب و اسکرپ و کاهش دوباره کاری با شناسایی علل و عوامل ایجاد آن و رفع این علل میگردد ، میتوان به این امر مهم دست یافت .در شرکتها و کارخانجات بزرگ ، کنترل کیفیت مستلزم برنامه ریزی دقیق و پیچیده و نیز هزینه های بالای کیفیت میباشد . یکی از روشهای ساده جهت جمع آوری آمار و بکارگیری آنها جهت بهبود کیفیت ، استفاده از مبالغ هزینه های اعمال شده به جهت تولید قطعات معیوب و اسکرپ بجای تعداد قطعات معیوب میباشد که به طور مستقیم قسمتهای زیان ده کارخانه را مشخص و درصدد بهبود آنها اقدام مینماید . در کارخانجات بزرگ به دلیل وجود چندین قسمت یا کارگاه تولیدی و همچنین متفاوت بودن قطعات تولیدی از نظر نوع و ارزش و نیز هزینه انجام شده بر روی قطعات در کارگاههای مختلف ، ممکن است در قسمتی با وجود مثلاً 400 ، 500 قطعه اسکرپ و معیوب هزینه ای به مراتب کمتر از قسمتی که تنها یک قطعه معیوب در قطعات تولیدی خود دارد ، داشته باشد . در نتیجه در تولید این قطعه که ارزش قطعه یا هزینه تولید آن بالا می باشد بایستی حداکثر دقت صورت گیرد و این امر زمانی محقق خواهد شدکه در آمار و نمودارها از میزان ضرر و زیان وارده به دلیل تولید قطعات معیوب به جای تعداد این قطعات استفاده نمود . با استفاده از این روش ، گزارشات و نمودارها چون به صورت هزینه ای ( ریالی) میباشد به راحتی توسط مدیریت قابل ارزیابی است و تصمیم گیری در مورد فرایند تولید به آسانی صورت می گیرد. در این مقاله ابتدا هزینه های کیفیت مختصراً شرح داده شده است و سپس تعریف کلی از کنترل فرایند آماری آورده شده است . در نهایت روش کنترل کیفیت ( استفاده از ضرر و زیان وارده به دلیل تولید قطعات معیوب یا اسکرپ به جای تعداد این قطعات درکنترل کیفیت آماری ) با ذکر مثال توضیح داده شده است در این مثال نظام کنترل کیفیت شرکت ماشین سازی تبریز مورد بررسی قرار گرفته است و از نرم افزارExcel و همچنین نرم افزار کنترل کیفیت آماری Minitab برای ترسیم نمودارهای استخوان ماهی ، پاراتو و نیز نمودارهایی که با استفاده از میزان ضرر و زیان وارده به جهت تولید قطعات اسکرپ بدست می آیند ، استفاده شده است .

نترل کیفیت آماری- قطعات اسکرپ ، Minitab ، هزینه های کیفیت