آذر ملکی - دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
مسعود ترابی آزاد - استادیار دانشکده علوم و فنون دریایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران

حرکت های آب در خلیج فارس را می توان به سه دسته عمده تقسیم نمود: الف) دسته اول شامل حرکات در مقیاس بزرگ می باشد مانند جریان وردی از از تنگه هرمز.ب) دسته دوم شامل حرکات در مقیابس متوسط مانند چرخابه ها و حلقه ها می باشد. از جمله آنها می توان به حلقه آب سرد وردی از رودخانه شط هلعرب اشاره نمودپ) دسته سوم شامل حرکات خود مقیاس می باشد. مانند اثرات پخش در اثر انرژی حرارتی و یا شوری از نواحی با دما و شوری بیشتر به نواحی دارای دما و شوری کمتر و نیز رژیم انگشتی. مشاهده می شود که انتقال انرژی از حرکات بزرگ مقیاس به حرکات در مقیاس کوچک و بالعکس طی فرایندهای آبشاری و واآبشاری صورت می گیرد. چنانکه می دانیم دو عامل اصلی شامل:1-اختلاف چگالی در توده های آب و جریان های اصلی بزرگ مقیاس و 2- تنش باد در سطح سبب شیب دار شدن خطوط هم چگالی و نیز افزایش تفاوت بین سطوح هم چگالی می گردد. که این پدیده خود باعث ایجاد ناپایداری باروکلینیکی می گردد.وجود این ناپایداری است که منجر به تشکیل چرخابه ها در اطراف جریان های اصلی می گردد.