سیامک جمشیدی - گروه فیزیک دریا مرکز ملی اقیانوس شناسی
پیغام غفاری - گروه فیزیک دریا مرکز لی اقیانوس شناسی

در عصر حاضر اندازه گیری و مطالعه فیزیکی آب دریاها و اقیانوس ها به لحاظ شناخت بهتر پدیده های دریایی، اجرای مدلهای عددی و کاربردهای جانبی (تجاری، ناوبری، نظامی و ...) حائز اهمیت بالایی می باشد. در گذشته اغلب دستگاه های اندازه گیری دریایی با استفاده از روشهای ابتدایی نظیر جریان سنجی پروانه ای (Propeller Current Measurement) و یا فشار هیدرواستاتیکی (Hydrostatic Pressure Gauge) کار می کرد که به نوبه خود دارای مشکلات و نواقص زیادی بود. یکی از مهمترین مشکلاتی که برای دستگاه های مذکور پیش می آمد جایگزینی موجودات زنده دریایی سخت پوست بر روی قسمتهای مکانیکی دستگاه بود که از کارکرد بهینه و مناسب آن جلوگیری می کرد. ولی در حال حاضر دستگاه های جدید نسل دوم از تنوع زیادی برخوردارند و از تکنولوژی مدرن آکوستیک بهره می گیرند. این دستگاه ها با استفاده از اثر داپلر (Doppler Effect و اثر هال (Hall Effect) جریان و موج را در دیا با دقت بسیار بالایی اندازه گیری می نمایند. درستگاه هایی نظیر جریان سنج Recording Current Meter (RCM9) و نیمرخ سنج جریان دالپر صوتی Acoustic Doppler Current profiler (ADCP) از این خاصیت استفاده می کنند. از سوی دیگر با وارد شدن دستگاههای جدید اندازه گیری دریایی به عرصه فعالیت های اقیانوس شناسی عملیاتی محققین نیازمند روشهای جدید نصب و بازیابی دستگاهها می باشند. از روشهای جدیدو و متداول نصب دستگاههای اندازه گیری در دریا می توان به روش های نصب در مورینگ (Mooring Line) و نصب بستر نشین (Bottom Mount) اشاره کرد. در این پژوهش به روشهای بسیار آسان و موثر در نصب و بازیابی دستگاه های نسل دوم پرداخته شده است. لازم به ذکر است که متدهای ارائه شده کاملا ابتکاری و برای شرایط موجود در کشور به لحاظ امکانات دریایی و شناورهای تحقیقاتی طراحی و طی پروژه های متعدد علمی گردیده است.

اقیانوس شناسی ، موج ، جریانات دریایی ، اندازه گیری دریایی