بابک عطائی مهر - دانشجوی دکترای شیلات، گروه شیلات ومحیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
باقر مجازی امیری - دانشیار گروه شیلات و محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
حسین عبدالحی - مربی پژوهشی وزارت جهاد کشاورزی، سازمان شیلات ایران
علیرضا میرواقفی - مربی گروه شیلات و محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

در مطالعه حاضر به بررسی تغییرات اندازه گلومرول های کلیوی و درصد تلفات بچه آزاد ماهیان دریای خزر Salmo trutta caspius Kessler – 1877 در اوزان و شوری های مختلف آب، با هدف تعیین وزن و شوری مناسب رهاسازی آنها پرداخته شده و شاخص های استفاده شده در آن تغییر اندازه گلومرول های کلیوی و درصد تلفات بچه آزاد ماهیان دریای خزر بوده است. در این راستا بچه ماهیان با اوزان 2، 5، 10، 15و 20 گرم به طور مستقیم به شوری های 0، 4، 8، 5/12 گرم در لیتر نتقل و به مدت 120 ساعت دراین شرایط نگهداری شدند. نتایج حاصل از بررسی های بافت شناسی کلیه نشان داد که اندازه گلومرول های کلیوی با افزایش وزن افزایش و با افزایش شوری کاهش می یابد. افزایش اندازه گلومرول های کلیوی با افزایش وزن، نشان دهنده تکامل یافتن اندام های تنظیم کننده فشار اسمزی و در نتیجه افزایش کارآیی سیستم تنظیم فشار اسزی است. همچنین کاهش اندازه گلومرول های کلیوی با افزایش شوری، در راستای کاهش هدر رفتن آب بدن از طریق ادرار و جلوگیری از دهیدراسیون بافت های بدن در محیط آب شور ی باشد. نتایج حاصل از ثبت درصد تلفات تا 120ساعت مشخص نمود که بچه آزاد ماهیان دریای خزر در اوزان 2 تا 20 گرم در برابر شوری های0 تا 5/12 گرم در لیتر تلفاتی نشان ندادند که این موضوع حاکی از سازش پذیری قابل توجه آنها با تغییرات شرایط محیطی است. با توجه به روند تغییرات بافتی و درصد تلفات در مطالعه حاضر، از دیدگاه نحوه تنظیم فشار اسمزی و در راستای کاهش بعد مسافت میان محل رهاسازی تا دریا، به نظر می رسد وزن 10 گرم و شوری های آب 8 تا 5/12 گرم در بیتر (طابق با شوری آب مصب رودخانه تا دریا) شرایط مناسب رهاسازی بچه آزاد ماهیان دریای خزر باشد.

تغییرات بافتی ، کلیه ، گلومرول ، بچه آزاد ماهیان ، Salmo trutta caspius ، وزن، شوری