محمدرضا سرمدی - دستیار علمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
ناهید اوجاقی میرکوهی - دستیار علمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
محمود شاهسواری - دستیار علمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
یونس پاکپور - کارشناس ارشد علوم تربیتی و مدرس دانشگاه

توسعه باید ریشه در فرهنگ داشته باشد. نرم افزار توسعه جامع کهبخشی از آن توسعه فرهنگی است، خود باید فرهنگی باشد، یعنیریشه در هویت دینی و تاریخی فرهنگ، زیست جهان و عقبه ماداشته باشد. نوع زیست جهانی که مردم ما در مناطق مختلف دارند،سرشار از قابلیت و امکان است. هر توسعه ای مستلزم تغییرات است وفرآیند توسعه بدون تغییرات عمیق در ساختارهای فرهنگی واجتماعی، محقق نخواهد شد. بعد فرهنگی تنها یکی از اجزای توسعهنیست، بلکه عامل اساسی است. یعنی توسعه ای که نتواند حیاتفرهنگی را تشخیص دهد و ازآن بهره مند شود یا از نظام های ارزشی،سنت ها، باورها و… چشم پوشی کند، موفق نخواهد بود . توسعه ایکه بعد فرهنگی را نادیده بگیرد، متکی بر الگوهای خارجی است وخلاقیت فرهنگ بومی را از رشد باز می دارد و ظرفیت جامعه را برایمقابله با فرهنگ و الگوهای ناخواسته خارجی و وارداتی سستمی کند و این امر موجب بی قاعدگی فرهنگی می شود. توسعه فرهنگینیازمند قبول جذب افراد جامعه از یک سو و آموزش مستمر آنها ازسوی دیگر است. این قبول و جذب در صورتی رخ می دهد که افرادآگاهانه آن را بپذیرند و برای خود سودمند بدانند. به عبارت دیگرافراد باید احساس کنند که برای تعادل ارتباط خود با محیط ناگزیراز پذیرش آن هستند. زمانی که نوآوری، تغییر، حساسیت به زمان،ارزش دادن به کارهای گروهی و نه فردی، انتقاد پذیری، ارجگذاشتن به آموزش، توجه به شخصیت و حقوق دیگران به یک باورفرهنگی تبدیل شود.

فرهنگ، مدیریت، اعتقادات، ارزش های فرهنگی