مهدی محمدی مقدم - عضو هیات علمی ایستگاه تحقیقات پسته دامغان

به منظور بررسی خاصیت آفلاتوکسین زایی قارچهای گروه Aspergillus flavus جدا شده از پسته های آلوده طی سالهای 82-81، تعداد 85 نمونه مغز پسته ازکارگاه ها و ترمینالهای ضبط پسته در مناطق مهم پسته خیز کشور (استانهای کرمان و سمنان) نمونه برداری شد. نمونه های مغز پسته پس از اسیاب، به روش کشت رقتی در روی محیط کشت اختصاصی AFPA کشت گردید (طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار). 3 الی 7 روز بعد ازکشت، جدایه های قارچهای گروه A.flavus شناسایی و جداسازی گردید، درمرحله بعد توان توکسین زایی تعداد80 جدایه قارچ گروه A.flavus که از پسته ها جداسازی شده بود موردمطالعه و بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک میلی لیتر سوسپانسیون اسپور قارچ از هر جدایه (به غلظت 10 به توان 3 اسپور در میلی لیتر) بر روی محیط کشت برنج استریل تلقیح گردید. سپس آفلاتوکسین تولید شده در محیط کشت برنج، توسط کلروفروم استخراج گردید. نوع و میزان آفلاتوکسین تولید شده توسط جدایه های قارچ، توسط روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) و دستگاه دانسیتومتر اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که از 80 جدایه قارچ گروه A.flavus، 70 جدایه یعنی 87/5% جدایه ها قادر به تولید یک یا چند نوع آفلاتوکسین (G2, G1, B2,B1) بودند درحالیکه 10 جدایه یعنی12/5% جدایه ها توانایی تولید هیچ نوع آفلاتوکسینی را نداشتند. در بین قارچهای مورد مطالعه، 8/75% جدایه ها توانایی تولید هر چهار نوع آفلاتوکسین (G2,G1,B2,B1) را دارا بودند. 11/25% جدایه ها آفلاتوکسینهای G1, B2, B1 را تولید می کردند، 31% جدایه ها فقط آفلاتوکسینهای B2,B1 را تولید می کردند 36% جدایه ها نیز فقط قادر به تولید آفلاتوکسینB1 بودند. در بین جدایه های توکسین زا نیز قدرت و شدت توکسین زایی از شدت تا ضعیف متغیر بود بطوریکه دامنه تولید آفلاتوکسین B1 بین 18 تا 23054 ، آفلاتوکسین B2 بین 54 تا 9851، آفلاتوکسینB1 بین157 تا 3390 و آفلاتوکسینG2 بین 73 تا ppb268 متغیر بود.

پسته ، Aspergillus flavus ، آفلاتوکسین زا