محمدرضا دانائیان - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
علیرضا رحیمی زارچی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد
رضا دانائی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

کمبود آب و نیاز منابع جدید از جمله مسائلی است که از دیرباز انسانها را به فکر استفاده از قنون بهره برداری از ابهای زیر زمینی واداشته است. یکی ازروشهای نوینی که در سالهای اخیر با کنترل و مهار هرزآبها تاثیر بسزایی بر میزان ابدهی و کیفیت آب قنوات داشته، سیستم پخش سیلاب می باشد که تحقیقات و تجارب بددست امده نتایج مثبت این گونه طرح ها را بر منابع ابهای زیر زمینی نشان میدهد . در ای بررسی عملکرد سیستم پخش سیلاب بر ابخوان در منطقه هرات که با هدف تغذیه سفره آب زیر زمینی و استفاده بهینه از ابهای منطقه در سطح 1200 هکتار احداث شده ، بررسی می گردد. در این مطالعه، تغییرات دبی قنوات و سطح آب در چاههای پیزومتری موجو در منطقه اندازه گیری گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که میزان ابدهی قنوات پس از وقوع سیلاب افزایش ومیزان هدایت الکتریکی کاهش قابل توجهی می یابد. میزان آبدهی قنات چاکری پس از وقوع سیلاب از 5/6 لیتر بر ثانیه به 48/6 لیتر بر ثانیه افزایش یافته است. بعضی از قناتهای مورد مطالعه ازجمله قنات کوشک که به علت خشکسالی در سالها قبل از ابجاد سیستم پخش سیلاب خشک شده بود مجددا ابدراشده است و میزان دبی اندازه گیری شده آن به 54/5 لیتر بر ثانیه در سال 1377 رسیده است. افزایش سطح زیر کشت کشاورزی منطقه به عنوان یکی از قطبهای کشاورزی استان یزد، ناشی از افزایش میزان دبی قنوات، نشان دهنده تاثیر مقبت و سازنده سیستم احداثی در منطقه مورد ماطلعه می باشد.

قنات ، هرات ، پخش سیلاب ، دبی ، هدایت الکتریکی