منیره شمسایی - کارشناس ارشد مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی زابل، نویسنده مسئول
مرضیه عارفی - کارشناس ارشد اقتصاد، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی زابل (مدیر بودجه دانشگاه)
حسن حجازی زاده - کارشناس ارشد حسابداری، کارشناس بودجه دانشگاه علوم پزشکی زابل

با توجه به اینکه سلامت از حقوق اولیه افراد جامعه است دولت موظف به تأمین آن به طور برابر با رعایت عدالت است بنابراینهدف نهایی نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی هر کشوری، ارتقای سطح سلامت آحاد مردم با دسترسی عادلانه همه افرادجامعه به خدمات بهداشتی درمانی است. مناسبترین استراتژی اجرایی برنامه بیمه روستایی در قالب نظام ارجاع، برنامه پزشکخانواده است پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر اجرای طرح پزشک خانواده بر شاخص های سلامت در دانشگاه علوم پزشکی زابلانجام شد. این پژوهش یک مطالعه تحلیل مشاهده ای از نوع قبل و بعد است جامعه پژوهش عبارت بود از 224360 نفر ساکنمناطق روستایی که تحت پوشش 214 خانه بهداشت بودند. اطلاعات توسط بهورزان استخراج و به صورت شاخص های سلامت درزیج حیاتی خانه های بهداشت گزارش گردید. اطلاعات در این پژوهش توسط پژوهشگر و با مراجعه حضوری به معاونت بهداشتیدانشگاه علوم پزشکی زابل جمعآوری شد. برای تحلیل داده های گرداوری شده نیز از آمار توصیفی و آمارهای تحلیلی t دو نمونه ایمستقل و t زوجی استفاده گردیده است. با توجه به پژوهش بین میزان موالید خام، میزان باروری عمومی 15-49 سال، درصد زایمان های بهداشتی و درصد مرده زایی تفاوت معنی داری بین سال های قبل و بعد از اجرای طرح مشاهده می شود اما به طور کلبین اجرای طرح پزشک خانواده و ارتقای شاخص های سلامت رابطه ی معنی داری وجود نداشته است (P=0/4129). با توجه بهنتایج پژوهش، مواردی که می تواند بر روند مثبت برخی شاخص ها دخیل دانست: کنترل و مراقبت های قبل و حین زایمان توسطماما است البته سیاست های جمعیتی دولت در راستای افزایش جمعیت در سالهای اخیر نیز در میزان باروری عمومی تأثیر مثبتداشته است.

پزشک خانواده، نظام ارجاع، زیج حیاتی