علی اکبر چهل تنان - دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزادشهرضا

در جریان پروسه تغییر ایران از یک جامعه سنتی به جامعه شبه مدرن، سید حسن مدرس در ابتدا به عنوان یکی از علمای خمسهتحت عنوان اصل طراز وارد مجلس دوم شد و سپس در چهار دوره دیگر مجلس نیز علاوهبر نیابت علمای اسلام در مجلس،نماینده مردم تهران هم بود.زیربنای فکری و اندیشه سیاسی مدرس، برگرفته از قانون اساسی مشروطه بود. مشروعیت بخش این قانون اساسی، دو سرفصلاسلامیت و ایرانیت بودکه مدرس آندو را خطقرمز خویش قرار داده بود. براساس همین قانون اساسی، مشروعیت ونوع دولتوحاکمیت، از مهمترین فاکتورهای شکل دهنده چارچوب تفکر سیاسی مدرس است.با توجه به نقش مدرس درجریانات پسامشروطه، این سوال مطرح می شود که جایگاه دولت در اندیشه سیاسی مدرس کجاستو از دیدگاه فقهی- سیاسی وی مشروعیت دولت چگونه تبیین می شود؟ بر همین اساس مقاله ای با عنوان بررسی نقش دولت و وظایف حکومت در اندیشه سیاسی شهید مدرس با تاکید بر نقشمردم در مشروعیت حاکمیت را به نگارش درآوردیم و با استفاده از تبیین ساختاری و با کمک روش هرمنوتیک عامل ذهنی وعامل عینی تاثیرگذار بر اندیشه شهید مدرس را مشخص نمودیم و به این نتیجه نهائی رسیدیم که از دیدگاه شهید مدرس، مردممهمترین عامل مشروعیت هستند و مشروعیت حکومت، توجه به قلوب عامه است.

مشروطیت، مشروعیت، قانون اساسی مشروطه، مشروطه مشروعه، مجلس شورای ملی، دولت، حکومت