مجتبی محمدی زاده کرمانی نژاد - عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه پیام نور
محسن سعیدی گروه - مدرس دانشگاه پیام نور

مامورین انتظامی در جایگاه ضابط دادگستری به سبب تعامل مستمر و مستقیم با شهروندان، نقشی اساسی درچرخه عدالت کیفری دارد. حفظ امنیت و رعایت حقوق شهروندان پس از رفع مایحتاج اولیه انسانی در درجهنخست اهمیت قرار دارد. حقوق شهروندی متهم از جمله اموری است که کوچک ترین مسامحه نسبت به آندر هر مرحله از رسیدگی موجبات تضییع آزادی های اساسی و در مواردی زمینه نقض حقوق او را فراهم میسازد. شهروندان از پلیس انتظار دارند در مرحله کشف جرم و تحقیقات مقدماتی، تلاش خود را تنها منحصر بهجمع آوری دلایل علیه او نکند و بکوشد در کمال بی طرفی در جهت اثبات حقیقت دلایل له و علیه متهم راجمع آوری نماید. این موضوع برای اثبات حقیقت جز در پرتو حفظ و رعایت حقوق شهروندی متهم توسطپلیس شهروندمدار میسر نخواهد شد .هدف از این پژوهش تبیین جایگاه تاثیر کنترل رفتار شهروندان با تاکید برپیشگیری انتظامی شهروند مدار بر حفظ و رعایت حقوق شهروندی متهم است .این پژوهش به روش اسنادی وکتابخانه ای از منابع موجود جمع آوری شده تا ضمن بررسی برخی از قوانین شکلی و ماهوی حوزه حقوقشهروندی متهمان در ارتباط با وظایف شهروندان، می پردازد.نتایج حاکی از آن است که حقوق شهروندی متهمدر قوانین اساسی و عادی مورد توجه قانون گذار قرار گرفته است، لیکن در برخی از موارد وظایف پلیس درمرحله تحقیقات مقدماتی تبیین نشده است که البته در قانون آیین دادرسی کیفری با ذکر مواردی از قبیل اعلامحقوق شهروندی متهم توسط پلیس و مراجع ذی ربط، وظایف آنان به طور شفاف تری مشخص شده است . دراین راستا پیشنهادهایی از قبیل ایجاد فرهنگ ترویج حقوق شهروندی، تعامل هر چه بیشتر پلیس و دستگاهقضایی، توسعه نظارت های منظم بر عملکرد پلیس در رعایت حقوق شهروندی متهم و ارتقای دانش پلیسی دراین زمینه ارائه شده است.

حقوق شهروندی ،متهم ،پلیس ،قانون شهروند، شهروند فعال، تعلق اجتماعی، شهروندی جهانی، علوم سیاسی