حمید شاملو - دانشیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
ریحانه نوروز - کارشناس ارشد مهندسی آب دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
مریم موسوی فرد - دانشجوی دکتری مهندسی آب دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

در این مقاله نتایج مدل حفرات گاز گسسته در جریان گذرا با استفاده از ضرایب افت اصطکاکی ناماندگار Vardy، Brunone و Brown و ضریب افت اصطکاکی شبه ماندگار مورد ارزیابی قرار گرفته است. جریانهای گذرا در هیدرولیک بر درستی و سلامت ساختار خطوط لوله اثر گذاشته و به این دلیل است که برای مهندسین طراح از اهمیت ویژهای برخوردار است و از طرف دیگر از اطلاعات به دست آمده از جریان گذرا برای نشتیابی در خطوط لوله استفاده می شود. جدایی ستون مایع یکی از عواملی است که باعث خطا در نتایج مدل سازی جریان گذرا می شود. جدایی ستون مایع در جریان گذرا زمانی که فشار به کم تر از فشار بخار مایع برسد رخ می دهد. در این مطالعه جریان گذرا با در نظر گرفتن جدایی ستون مایع مدل شده است. از میان مدل های جدایی ستون مایع ارائه شده مدل های حفرات بخار گسسته و حفرات گاز گسسته کاربرد بیش تری دارند. در این پژوهش از مدل حفرات گاز گسسته استفاده شده است. تفاوت این دو مدل در این است که در مدل حفرات گاز گسسته مقداری حفرات گاز در مقاطعمحاسباتی در نظر گرفته می شود که باعث کاهش نوسانات غیرواقعی فشار مشاهده شده در مدل حفرات بخار گسسته می شود. از راه های دیگر برای کنترل نوسانات غیرواقعی فشار استفاده از ضریب افت اصطکاک ناماندگار و محدود کردن تعداد گام های مکانی می باشد. برای ارزیابی نتایج سه مدل ارائه شده، نتایج محاسباتی با نتایج آزمایشگاهی مورد مقایسه قرار گرفتند. از مقایسه نتایج محاسباتی با نتایج آزمایشگاهی چنین نتیجه می شود که مدل های ناماندگار Brunone ، و Vardy و Brown نوسانات غیرواقعی فشار تولید نمی کنند و محدود کردن تعداد گام های مکانی در مدل های ناماندگار تأثیری در تولید نوسانات غیرواقعی فشار ندارد. درحالیکه در مدل شبه ماندگار با افزایش تعداد گام های مکانی نوسانات غیرواقعی فشار بیش تر می شود. نتایج نشان می دهند مدل ناماندگار Vardy و Brown تأخیر زمانی زیادی در مقایسه با دو مدل دیگر تولید می کند.

جریان گذرا، جدایی ستون مایع، مدل حفرات گاز گسسته، ضریب افت اصطکاکی ناماندگار، خطوط لوله