محمد مهدوی مزده - دکتری مهندسی صنایع، استادیار دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران
جواد مالکی - کارشناس ارشد مدیریت اجرایی MBA، معاون مالی و اداری مرکز مطالعات و برنامه

اداره مطلوب شهرها و مخصوصا کلان شهرهاه بدون مدیریت یکپارچه شهری امکان پذیر نمی باشد و مدیریت یکپارچه شهری همان نگاه سیستمی است که مولود نگاه استراتژیک است. در فقدان یک قانون جامع شهری یا نظام برنامه ریزی در شهرهاه و شهرداریها ، در چند دهه گذشته کوشش و اقداماتی در جهت تهیه طرحهای توسعه در ابعاد مختلف صورت گرفته است اگرچه همه طرحهای تهیه شده ادعای رعایت و بکارگیری طرحهای فرادست و پایین دست و همچنین توجه به کلیه نکات مهم در برنامه ریزی استراتژیک را دارند ولی عدم موفقیت آنها در رسیدن به اهداف تعیین شده موید این واقعیت است که در مراحل برنامه ریزی اجرا و ارزیابی بطور سیستمی به طرحها پرداخته نشده است در یک کلام به یکپارچگی، پیچیدگی، و شرایط تحقق طرحها، و خصوصا منطق مورد نیاز جهت تدوین مدل برنامه ریزی توجهی نشده است سازمانهای عمومی از جمله شهرداریها، بویژه در کشورهای توسعه یافته، به صورت فزاینده ای از اصول و مفاهیم مدیریت استراتژیک استفاده م یکنند تا بتوانند بر میزان اثربخشی و کارایی خود بیفزایند. این در حالی است که استراتژیست ها در سازمانهای عمومی ایران در مقایسه با همردیفان خود از استقلال و آزادی عمل کمتری برخوردارند استراتژیس ها، برای تغییر در ماموریت سازمان یا تجدید نظر در اهداف بلند مدت آن محدودیت دارند اغلب قانون گذاران و سیاست مداران هستند که به امر تصمیم گیری و تخصیص منابع در سطح کلان می پردازند و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، اعمال کنترل می نمایند. مساله ها رنگ سیاسی به خود می گیرد و سلیقه حاکم می شود. در نتیجه راهها یا گزینه ها محدود و محدودتر می شود. لذا برای فائق آمدن بر مشکلات مطرح شده ناگزیر به ارائه تمهیداتی در برنامه ریزی این گونه از سازمانها هستیم این تمهیدات می توانند مبانی و منطق حاکم بر تدوین مدل برنامه و نحوه اجرای آن را تعریف و تبیین کنند این مقاله سعی دارد ده جنبه اساسی و موثر در برنامه ریزی استراتژِیک شهرها و شهرداری های ایران را باتاکید بر شرایط شهر و شهرداری تهران معرفی نمایند.

برنامه ریزی استراتژیک، شهر، شهرداری، جنبه، کلیدی، مدل