محمود محمودزاده - دانشجوی دکتری اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی
فرخنده اسدی - دکتری مدیریت اطلاعات و عضو هیات علمی شهید بهشتی

IT نقش دوگانه در اقتصاد دارد. آن نهاده برای صنایع استفاده کننده وستانده برای استفاده کنندگان فن آوری است. کیفیت شاغلین و نیز کسب و کارهای مربوط به ICT به دو گروه مهارت بالا (high-skill) و مهارت پایین (low-skill) تقسیم می شوند. به طور کلی ICT بر مهارت، بر جستجوی شغل، عرضه وتقاضای بازار کار، کار از راه دور تاثیر دارد. سوال این است که آیا ICT بر اشتغال در سطح کلان تاثیر دارد؟ برای ارزیابی و آزمون این سوال از داده های 82-1350 استفاده گردید. برای برآورد ابتدا ایستائی متغیرها بررسی شد که همه آنها پس زا یک بار تفاضل گیری ایستا می شوند I(1). سپس وقفه بهینه VAR غیر مقید تعیین شده و معیار SC وقفه بهینه واحد را تعیین می کند و سپس آزمون های اثر و حداکثر مقدار ویژه برای بررسی روابط بلند مدت بررسی شد. نتایج نشان می دهد ضریب بلند مدت بین موجودی سرمایه ICT و تقاضای نیروی کار 0/05 می باشد که بیانگر تاثیر مثبت ICT بر اشتغال است و شدت استفاده از سرمایه در تولید باعث کاهش تقاضای نیروی کار می شود. تولید ناخالص داخلی بیشترین تاثیر را بر تفاضای نیروی کار دارد. نتایج حاصل از رابطه کوتاه مدت نیز بیانگر تاثیر مثبت ICT بر تقاضای نیروی کار است ولی این ضریب معنی دار نیست. کشش تقاضای نیروی کار نسبت به موجودی سرمایه ICT در کوتاه مدت 0/064 می باشد یعنی با افزایش یک درصد سرمایه، تقاضای نیروی کار 0/06 درصد افزایش می یابد. با توجه به سرمایه گذاری اندک در بخش ICT و نبود رقابت در این بخش نتایج کوتاه مدت و بلند مدت تفاوت زیادی ندارد این موضوع نشان می دهد که اولاً زیر ساخت های ارتباطاتی در کشور ضعیف بوده و در طول زمان تقویت نشده است.

فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) - اشتغال