کامران فیضی - دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه علامه طباطبائی
بابک عبدحق - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت فناوری اطلاعات دانشگاه علامه طباط

در این مقاله مفهوم ابزار شناختی، به عنوان نمودی از تلفیق فناوری اطلاعات و فناوری آموزشی، معرفی شده و نقش آن در توسعه محیطهای آموزشی جدید بررسی می شود. جهت گیری اصلی مقاله شرح و بسط راهکاری در حوزه فناوری آموزی می باشد که مبتنی بر آموزه های نوین معرف شناسی بوده و جایگاه فراگیران و نقش فناوری اطلاعات در آن تبیین شده است. نکته اساسی مورد نظر در این مقاله ، ارائه راهکاری برای جایگزینی فرایند «یادگیری با رایانه» به جای فرایند «تدریس از طریق رایانه» می باشد. و در این راستا ساز و کار استفاده از فرایندهای رایانشی، به عنوان قابلیت منحصر به فرد این فناوری، در برسازی دانش و بازنمایی آن توسط فراگیران، مطرح خواهد شد به همین منظور ابتدا به مرور روشهای فعلی بکارگیری فناوری اطلاعات در حوزه آموزش پرداخته و محدودیتهای آن را بررسی می کنیم. سپس در بخش دوم، به مبانی معرفت شناسانه سازاگرایی، به عنوان رویکردی که می تواند برآورنده نیازهای امروزین آموزش باشد، اشاره شده و بدنبال آن ویژگی محیطهای آموزشی مبتنی بر آن مطرح می شود. در بخش چهارم، تعریف ابزارهای شناختی، به عنوان تسهیل کننده روشهای تقویت تفکر انتقادی، ارائه شده و کارکرد آنها در محیطهای مذکور بررسی می شود. نهایتا در بخش پنجم ، مواردی که می تواند در طراحی این ابزارها مورد استفاده قرار گیرد، پیشنهاد خواهد شد.

ابزار شناختی ، تفکر انتقادی ، محیطهای یادگیری سازاگرایی ، فناوری اطلاعات