مهدی نوروزی - دانشجوی دکتری مهندسی استخراج معدن، دانشگاه صنعتی شاهرود
سید محمد اسماعیل جلالی - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
احمد رمضان زاده - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود
مهرداد افتخاری - دانشجوی کارشناسی ارشد استخراج معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران

امروزه پدافند غیر عامل به عنوان یکی از مباحث مهم در حوزه های نظامی و مدیریت بحران مطرح است. کاربردفضاهای زیرزمینی به عنوان مکان های مناسب و امن از اصول اساسی پدافند غیر عامل است. یکی از کاربردهای مهمفضاهای زیرزمینی از جنبه پدافند غیر عامل، ذخیره سازی حامل های انرژی است. امروزه وابستگی شدید و نیاز فزاینده بهمنابع انرژی که به عنوان عامل اساسی رشد و توسعه فعالیت های اقتصادی کشور محسوب می شود، باعث شده تا ذخیره-سازی و تامین امنیت انبارهای انرژی به امری ضروری و حیاتی تبدیل شود. همچنین حضور ایران در منطقه ی پر تنشخاورمیانه و تهدیدات نظامی ناشی از حضور نیروهای بیگانه در خلیج فارس و دریای عمان، ضرورت ذخیره سازی زیرزمینیانرژی و در نظر گرفتن ملاحظات پدافند غیرعامل را کاملاً توجیه می نماید. در این مقاله، ذخیره سازی زیرزمینی حامل هایانرژی طی دو مبحث جداگانه ذخیره سازی مواد هیدروکربوری و ذخیره سازی انرژی گرمایی ارائه شده و در هر مورد انواعروش ها، ویژگی ها، مزایا و معایب آنها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

پدافند غیر عامل، فضاهای زیرزمینی، حامل های انرژی، ذخیره سازی انرژی