فواد مصطفی نژاد - کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تح
هیمن شهابی - کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی، دانشگاه تبریز

رودخانه سقز یکی از منابع مهم آب سطحی شهرستان سقز است که آب مورد نیاز برای کشاورزی، آشامیدن و... حاشیه رودخانه را تامین می کند. فاضلاب های انسانی و کشاورزی ، منابع مهم آلوده کننده این رودخانه می باشند . در این تحقیق روند تغییرات آلودگی فیزیکوشیمیایی رودخانه سقز در سال های 1388 و 1387 مورد بررسی قرار گرفته و با نتایج تحقیقات قبلی در سال های 84 و 1383 مورد مقایسه قرار گرفته است. در مجموع در طی این سال ها تعداد 80 نمونه از 14 ایستگاه طی 20 نمونه برداری از هر کدام از چهار ایستگاه تموغه، ایستگاه سقز، کانی جشنی و عرب اوغلی برداشته شده و پارامترهای NO3 ، EC ، TDS ، DO ، COD ، BOD،pH و ... اندازه گیری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج به دست آمده، ایستگاه سقز به دلیل دریافت فاضلاب های انسانی و کشاورزی منابع مهم آلوده کننده این رودخانه فاضلاب های شهری ، آلودگی بسیار زیادی نسبت به سایر ایستگاهها دارد به طوری که افزایش شدید BOD5 در این ایستگاه به ویژه در فصول کم آبی نشان دهنده این موضوع است. در مجموع با توجه به وضعیت خودپالایی رودخانه در ایستگاه های پایین دست میزان BOD5 به تدریج پایین می آید. زه آب های کشاورزی، فاضلاب های انسانی و تخلیه مواد زاید از آلاینده های مهم این رودخانه محسوب شده و خطری جدی برای این رودخانه می باشند. در نهایت پیشنهاد می گردد به منظور حفظ اکوسیستم رودخانه و بهداشت و سلامتی مردم شهرستان سقز از تخلیه فاضلاب های شهری به داخل رودخانه جلو گیری شده و راه اندازی و بهره برداری از تصفیه خانه فاضلاب این شهرستان انجام گیرد.

آلودگی رودخانه، رودخانه سقز، فاضلاب