عزیز مجیدی - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
رقیه رضوی - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
شهناز عاشوری - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی
عالیه امامی - هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

به منظور تعیین حساسیت گندم به تنش های رطوبتی(قطع آب) در مراحل مختلف رشد و مشخص نمودن حساسترین مرحله آبیاری گندم، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقاتی کهریز ارومیه اجرا شد. فاکتور اول زمان آبیاری و فاکتور دوم مقدار آب آبیاری هر دو در سه سطح بصورت زیر: T1 = انجام آبیاری در مراحل خوشه رفتن، گل دادن و دانه بستن ، T2 = انجام آبیاری در مراحل گل دادن و دانه بستن ، T3 = انجام آبیاری در مرحله دانه بستن ، W1 = آبیاری به مقدار 40% تبخیر از تشتک کلاس A ، W2 = آبیاری به مقدار 70% تبخیر از تشتک کلاس A و W3 = آبیاری به مقدار 100% تبخیر از تشتک کلاس A ، از مرحله خوشه رفتن تیمارهای آزمایش مطابق الگوی طرح اعمال شدند که جمع کل آب مصرفی با منظور نمودن آبیاری یکنواخت و بارندگی مؤثر در تعیین کارآئی مصرف آب استفاده گردید. تجزیه و تحلیل آماری بر روی عملکرد محصول و کارآیی مصرف آب ، وزن هزار دانه و درصد پروتئین صورت گرفت و مشخص شد که اثر تمامی عوامل یعنی زمان آبیاری، مقدار آب و اثر متقابل زمان آبیاری و مقدار آب بر روی عملکرد ، کارآیی مصرف آب و وزن هزار دانه و درصد پروتئین معنی دار هستند همچنین مقایسه میانگین ها با استفاده از روش دانکن صورت پذیرفت . این آزمایش نشان داد که حداکثر عملکرد ، درصد پروتئین و کارآئی مصرف آب از تیمار T1W2 به ترتیب به مقدار 5/59 تن درهکتار ، 11/8 درصد و 1/6 کیلوگرم بر متر مکعب حاصل شده است . بنابراین انجام آبیاری در سه مرحله خوشه رفتن ، گل دادن ودانه بستن با مقدار 70 % تبخیر از تشت کلاس A توصیه می شود.

گندم، تنش رطوبتی ،مرحله آبیاری، کارآیی مصرف آب ،عملکرد، کیفیت دانه