سیروس شاکری - دستیار علمی دانشگاه پیام نور
عزیز مومنی - دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب

کسب اطلاعات دقیق از وضعیت خاکها، نحوه پراکنش مکانی، استعداد بالقوه، مشکلات و محدودیت های خاک ها در ارتباط با مسائل کشاورزی، آبیاری و زهکشی از اهداف تهیه نقشه خاک می باشد. اطلاعات حاصل از مطالعات خاکشناسی می تواند در برنامه ریزی، طراحی و تجهیز سیستم های آبیاری، تعیین مدت آبیاری و همچنین آبشویی مورد نیاز برای اصلاح خاک های شور و قلیا مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق، به منظور بررسی امکان کاهش هزینه های تهیه نقشه خاک و همچنین افزایش درجه خلوص ترکیب واحد نقشه خاکهای شور و قلیای منطقه آق قلا با استفاده از روش خاکشناسی ژئوپدولوژیک برای استفاده کاربران مختلف در منطقه انجام گرفت. منطقه مطالعه شده در شمال غربی شهر آق قلا (استان گلستان) واقع شده است.واحدهای ژئوپدولوژیک موجود در این منطقه با استفاده از تفسیر عکس های هوایی با مقیاس 20000 : 1 وتکنیک های تجزیهزمین نما تفکیک شدند. مطالعه خاکشناسی به طریق انتخاب ( مناطق نمونه ) در بطن منطقه مطالعه شده انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها در محیط نرم افزار ایلویس پردازش و بصورت رقومی انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که روش ژئوپدولوژیک به دلیل توانایی آن در تفکیک سطوح ژئومورفیک و به تبع آن جداسازی بهتر حدود تغییرات خاک، منجر به افزایش درجه خلوص واحدهای نقشه خاک می گردد. تفکیک بیشتر واحدها، امکان مدیریت بهتر خاکهای شور و قلیای منطقه را فراهم می آورد. همچنین با کاهش هزینه مطالعه خاکشناسی، به دلیل استفاده از (منطقه نمونه ) در مطالعه و تعمیم نتایج آن به سایر نقاط، هزینه پروژه های آبیاری و زهکشی نیز که از مطالعات خاکشناسی استفاده می نمایند کاهش می یابد.

روش خاکشناسی ژئوپدولوژیک، منطقه نمونه، آق قلا، آبیاری و زهکشی