پانته آ رهبری - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی مهندسین مشاور آب خاک کاوش
محمد افشار اصل - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی مهندسین مشاور یکم

امروزه روشهای زمین آمار، به عنوان یکی از روشهای افزایش دقت مشاهدات آماری مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از روشهای زمین آمار امکان اعتبار سنجی یک نقطه مشاهده ای و شعاع تاثیر آن نقطه تعیین می گردد. در تعیین هدایت هیدرولیکی خاک بر اساس مرحله مطالعات، به حفر چاهک های مشاهده ای با فواصل مشخص اقدام می گردد. با استفاده از روشهای زمین آمار می توان به بررسی تناسب این فواصل به منظور تعیین نقشه های هم هدایت هیدرولیکی پرداخت. برای این منظور از اطلاعات چاهک های مشاهده ای برای تعیین هدایت هیدرولیکی دشت تبریز در مراحل 1 و تکمیلی استفاده شد، به نحوی که با استفاده از اطلاعات هدایت هیدرولیکی در مرحله 1، اقدام به تهیه نقشه های هم هدایت هیدرولیک توسط سیستم جغرافیایی (GIS) گردید. روش کریگینگ جهت میانیابی بین نقاط مورد استفاده قرار گرفت، همین مراحل با توجه به اطلاعات بدست آمده از مطالعات تکمیلی نیز تکرار گردید و نقشه های هم هدایت هیدرولیکی استخراج شد. مقایسه مقادیر خطای شبیه سازی و همچنین تعیین شعاع تاثیر هر نقطه در هر دو مرحله نشان داد که در برخی مناطق امکان تعیین هدایت هیدرولیکی بر اساس چاهک های مشاهده ای مرحله اول مطالعاتی میسر بوده و مطالعات تکمیلی سبب افزایش قابل توجه در دقت محاسبات نمی شود. بنابراین با حذف مطالعات تکمیلی در این مناطق می توان از افزایش هزینه های ناشی از تعدد چاهک های مشاهده ای در منطقه خودداری نمود و تنها در مناطقی که شعاع تاثیر چاهک های مشاهده ای کمتر از 500 متر است، اقدام به حفر چاهک نمود.

چاهک مشاهده ای ، زمین آمار، GIS ، روش کریگینگ ، هدایت هیدرولیکی