علی شهیدی - دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند
الهه منصوری - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند
محمدرضا فرزانه - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

یکی از مهمترین ابزارهای برنامهریزی به منظور تامین به موقع محصولات زراعی پیش بینی عملکرد این محصولات قبل از برداشت است. شناخت پارامترهای آب و هوایی و اثر آنها روی گیاهان زراعی یکی از مهمترین عوامل موثر در افزایش عملکرد و به تبع آن بالا بردن تولید می باشد. در این پژوهش، عملکرد سه رقم گندم (قدس، الوند و روشن ) در دو دوره مطالعاتی مختلف با استفاده از مدل )DSSATنسخه 4/5 بتا)شبیهسازی شد. مناطق مورد مطالعه شامل شش منطقه بیرجند، نهبندان، خور، فردوس، بشرویه و قاین می باشند، نتایج نشان داد برای همه مناطق تغییر اقلیم اثر منفی بر عملکرد گندم آبی داشته و باعث کاهش 12 تا 38 درصد عملکرد دانه گندم در سالهای 2011-2023 خواهد شد. تاریخ کاشت برای این مناطق در دوره اول از سیام مهرماه تا سیام آبانماه متغیر و برای دوره آتی از پانزدهم مهرماه تا پانزدهم آبانماه میباشد. بر اساس بررسیهای انجام شده برای گندم دیم، میانگین بارش سالانه مهمترین متغیر آب و هوایی در این نوع گندم محسوب میشود. بطوریکه در دو منطقه بیرجند و فردوس که مقدار بارندگی سالانه در دوره آتی کاهش یافته بود از مقدار عملکرد دانه نیز 1/5-6 درصد کاسته شد.

تغییر اقلیم، تاریخ کاشت بهینه، خراسان جنوبی، عملکرد گندم، مدلDSSAT