حکیمه قنبری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرفیا و برنامه ریزی شهری
محسن احدنژاد - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان

یکی از نتایج ازدیاد خودروها در سطوح شهری نبود محل پارکی برای آنان و اشباعشدن معابر از خودروهای پارک شده در حواشی آنان در طول ساعات شبانهروز است. علاوه بر کمبود فضاهای پارکینگ در بخش های پر تردد شهری از جمله بخش تجاری شهر، در محلات و واحدهای همسایگی نیز، نبود فضای پارکینگ مسئله خاصی محسوب می شود. به دلیل عرض کم معابر محلی عمدتاً وسایل نقلیهای که در طول معابر پارک می شوند، مشکلات عدیدهای را در عبور و مرور محلهای ایجاد می کنند و نظم محلی را مختل می سازند. تاکنون در کشورمان شاهد ایجاد پارکینگهای عمومی برای قسمت ه ای شلوغ و تجاری شهر بودهایم و مقوله حذفپارکینگهای منازل و تراکم خودروها در محلات شهری مورد توجه نبوده است. لذا در این مقاله برآنیم که ایده ایجاد پارکینگ های محله ای را مطرح ساخته و شاخص های ایجاد آن را با توجه به معیارهای دقیق و به دور از مباحث ثقیل ترافیکی و با توجه به علم برنامه ریزی شهری بیان نموده و نحوه مکان یابی آن را با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی و تعریف شاخص های کاربردی در نمونه مورد مطالعه شهر تبریز بیان نمائیم. معیارهای مکان یابی به کار گرفته شده (تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، عرض معابر، دسترسی، قیمت زمین، سازگاری کاربری ها ، ظرفیت پارکینگهای موجود و عرضه و تقاضای آن ها) از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و ارزیابی گشته اند. نتایج حاصله نشان می دهد که توزیع فعلی پارکینگ های عمومی در سطحمحلات و مناطق مناسب نبوده است. پارکینگهای اختصاصی نیز به تعداد بسیار کمتر از تعداد خودروهای موجود در منطقه وجود دارند. لذا با بهره گیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی و توانهای این نرم افزار و تلفیق اطلاعات زمانی و مکانی می توان پهنه های مناسب را جهت مکانگزینی این کاربری در شهر مشخص نمود.

پارکینگ های عمومی محله ای، برنامه ریزی، مکان یابی GIS روش تحلیل سلسله مراتبی