محمد رضا عسگری - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس
سید علی ایوب زاده - دانشیارگروه سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس
سید حسام سید میرزایی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس

احداث سد های مخزنی همواره توام با ایجاد مشکلات رسوبی و رسوبگذاری در مخازن سدها و بویژه رسوبگذاری درشت دانه بشکل دلتا در دهانه ورودی رودخانه به مخزن بوده که این امر علاوه بر کاهش ظرفیت بهره برداری از سدها، تغییراتی در بستر رودخانه و مورفولوژی مخزن را موجب می گردد. پیشروی دلتا به سمت بدنه سد سبب مسدود شدن دریچه های خروجی و اخلال در عملکرد توربین ها می شود. در مقاله حاضر با استفاده از نرم افزار Civil3D نقشه های هیدروگرافی شده سدهای مخزنی مذکور در دوره های زمانی مربوطه مورد بررسی قرار گرفته است. پروفیل طولی رسوبات در مخزن سد و در امتداد خط القعر بستر مخزن بمنظور تعیین تشکیل و یا عدم تشکیل دلتا مورد توجه قرار گرفته و در مرحله بعد بخشهای مختلف دلتا شامل بخشهای بالایی، پیشانی و پایینی و همچنین شیبهای مربوطه بوده است مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج بررسی ها نشان می دهد که رسوبگذاری در مخازن سد لتیان در سالهای نخستین منجر به تشکیل دلتا نشده لیکن در دوره های بعدی ایجاد و پیشروی دلتا مشاهده شده است. در مخزن سد میناب رسوبگذاری به نحوی بوده است که منجر به تشکیل دلتای رسوبی نشده است.

نرم افزار Civil3D ، دلتا، سد های مخزنی لتیان و میناب