مرتضی اکبری - دانشجوی کارشناسی ارشد فراوری مواد معدنی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
سعید علمدار میلانی - عضو هیات علمی، سازمان انرژی اتمی ایران
عباس سام - عضو هیات علمی، دانشگاه شهید باهنر کرمان گروه مهندسی معدن
محمد کیائی - کارشناس ارشد سازمان انرژی اتمی، گروه کانه آرایی و سوخت

یکی از فرآیندهای مؤثر در انحلال کانی های حاوی اورانیوم به ویژه کانی های مقاوم (سخت انحلال)، فرآیند هضم یا دایجستینگ می باشد. دراین فرآیند، کانی ها پس از خرد شدن در اندازه های معین در ظروف مقاوم (مثلا چدنی) با اسید سولفوریک غلیظ مخلوط شده وتحت تاثیر حرارت های بالا قرارمی گیرند.عمل انحلال پس از رقیق شدن مخلوط حاصل با آب، و با استفاده از فروشویی(لیچینگ) همزنی انجام می شود. ( در حقیقت در طول فرآیند هضم، کانی های مقاوم که عمدتًا دارای بنیان فسفاته اند به بنیان سولفاته تغییر می یابند که در نتیجه راحتتر مورد فروشویی قرار می گیرند.) برای بررسی امکان استفاده از فرآیند هضم و کارایی آن در فرآوری کانه های اورانیوم، نمونه هایی از آنومالی ٥ ساغند مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفتند. این نمونه ها که حاوی کانه های کلسیت، کوارتز، آلبیت، آکتینولیت، ایلمنیت، روتیل، چوکنید، باستنازیت، مونازیت و اسفن بودند، ابتدا با استفاده از روش های پیش تغلیظ (روش های ثقلی و مغناطیسی) مورد پر عیار سازی اولیه قرار گرفتند که در نتیجه میزان کانی های سنگین آنها که در نمونه های اولیه کمتر از ١٠ % بود به مقدار بیش از ٥٠ % افزایش یافت.این کار با هدف حذف کلسیت و کانی های مزاحم و در نتیجه انحلال بهتر ومصرف کمتر اسید انجام شد. در این مرحله از بررسی و با استفاده از کنسانتره به دست آمده از فرآیند هضم، اثر پارامترهای مختلف مانند دما، زمان هضم، غلظت اسید سولفوریک، نسبت مایع به جامد(L/S) و غلظت اسید نیتریک(اکسیدان)، با هدف تعیین مقادیر بهینه آنها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت که حاصل آن مقادیر زیر برای پارامترهای پیش گفته است: دما: 200 درجه سانتیگراد ، غلظت اسید سولفوریک : M10/8، زمان 2 ساعت، نسبت مایع به جامد L/S=3/1 و غلظت اسید نیتریک (اکسیدان): 5/3M، مقادیر بهینه بدست آمده برای این پارامترها هستند.تحت این شرایط بیشترین بازیابی برای اورانیوم ٨٥ % بدست آمد.

ساغند، اورانیوم، لیچینگ، هضم، کانی های مقاوم،پیش تغلیظ