حمیدرضا ایرانمنش - کارشناس ارشد مهندسی فرآوری مواد معدنی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مینو بهروز - پژوهشگر ارشد، امور مطالعات و تحقیقات مجتمع مس سرچشمه
صمد بنیسی - دانشیار دانشگاه شهید باهنر کرمان، بخش مهندسی معدن

بازیابی کانیهای با ارزش به چندین عامل بستگی دارد . همراه با کاهش ابعاد سنگ معدن، کانیهای با ارزش به صورت آزاد نمایان می شوند. در عمل، آزادسازی کامل کانیها به ندرت ح اصل می شود حتی اگر سنگ معدن به اندازه ابعاد دانه های کانی مد نظر خرد شود . بنابراین تعیین درجه آزادی کانیهای با ارزش سنگ معدن آسیا شده، برای مشخص کردن کارآئی مرحله نرم کنی و عملکرد فرآیند جدایش در فرآوری مواد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجائیکه در ف رآیندهای پرعیارسازی مواد، برخی از ذرات با ارزش به باطله راه پیدا می کنند، م ی توان فرار این نوع ذرات را به هر یک از عملیاتهای خردایش و جداسازی نسبت داد . درجه آزادی و توزیع نوع قفل شدگی ذرات با ارزش در خوراک و باطله فرآیندهای پرعیارکنی به عملکرد فرآیندها واب سته می باشد. در این ارتباط، عملکرد کارخانه پرعیارکنی مجتمع مس سرچشمه از بدترین تا بهترین وضعیت بازیابی عنصر مس سولفوری، در 5 ماه کاری، در نظر گرفته شد. در مطالعات کانی شناسی مقطع صیقلی، پنج نوع قفل شدگی تشخیص داده شد . به منظور کاهش خطای محاسبه درج هآزادی، نسبت ماده معدنی به واسطه قالب گیری برای ساخت مقاطع صیقلی 4 به 11 انتخاب شد. با توجه به داده های بدست آمده، درجه آزادی مناسب برای کانیهای با ارزش در خوراک ورودی سلولهای پرعیارکنی اولیه 1/4% ± 57/1% مناسب تشخیص داد ه شد و مشخص گردید که با افزایش 2/2% بازیابی، میزان ذرات با ارزش آزاد در باطله 15% در باطله 15 % کاهش می یابد که در ابعاد ذرات کوچکتر از 400 مش، با افزایش 2/2% بازیابی، میزان ذرات با ارزش آزاد در باطله 28 % کاهش می یابد خصوصًا برای کانی کالکوسیت این کاهش به 72 % می رسد. همچنین مشخص گردید که شکل قفل شدگی ذرات حاوی کانیهای مس، تأثیری در افزایش بازیابی ایجاد نکرده و روند فراوانی آنها در خوراک و باطله در محدود ههای ابعادی مورد نظر، مشابه یکدیگر می باشد.

درجه آزادی، بازیابی، سرچشمه