مهدی مشرف جوادی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت ایران
مجید بلباسی - دانشجوی دکتری دانشگاه علم و صنعت ایران
سید حسین سیدین - دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران
محمد تقی صالحی - دانشیار دانشگاه علم و صنعت ایران

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر عملیات حرارتی پیر سازی بر رفتار استحاله و دماهای استحاله ی آلیاژ حافظه دار دما بالای غنی از نیکل Ni50/3Ti34/7Hf15 می باشد. بدین منظور، آلیاژ مورد نظر از مواد با خلوص بالا و در کوره ی قوسی تحت خلاء آلیاژ سازی و ریخته گری شد و سپس برای مدت 0/5 و 1 و 3 و 5 و 10 و 20 و 72 ساعت در دمای 550 درجه سانتیگراد تحت عملیات حرارتی پیرسازی قرار گرفت. جهت بررسی دماهای استحاله و شناسایی مسیر استحاله از آزمون DSC استفاده شد. نتایج نشان داد که در این آلیاژ، به دلیل غیر یکنواختی ساختاری و جوانه زنی غیر همگن رسوبات (Ti,Hf)3Ni4، استحاله ی غیر معمول سخ مرحله ای در حالت پیر سازی شده صورت می پذیرد. دین صورت که د رمناطق مرزدانه ای استحاله ی B2-R-B19´ و در نواحی داخل دانه ها استحاله ی فازی یک مرحله ای B2-B19´ رخ میدهد. بعلاوه، با پیرسازی تا زمان 3 ساعت، دمای Ms از 38 درجه سانتیگراد به 131 درجه سانتیگراد افزایش یافت و در زمان های طولانی تر بدون تغییر باقی ماند که نشان میدهد در این، حد تعادلی نیکل در این دمای پیرسازی حاصل شده است.

آلیاژ حافظه دار، NiTi، تحول فازی، مارتنزیت، پیرسازی، دمای استحاله